BM özel elçisi eski Finlandiya Devlet Başkanı Martti Ahtisaari, aylardır beklenen Kosova"ya sunulacak statü ile ilgili raporunu bugün taraflara sundu.

Ahtisaari"nin planı 'bağımsızlık' kelimesini zikretmeden Kosova'yı nihayetinde bağımsızlığa götürecek bir karakter arz ediyor. Mart ayında BM Güvenlik Konseyi'nin onayına sunulacak olan planda Kosova'nın bağımsızlığından söz edilmediği gibi Sırbistan'ın toprak bütünlüğüne de atıf yapılmıyor. Planın ana hatları şöyle:

* Multi-etnik Kosova demokratik olarak ve hukukun üstünlüğüne tam saygı içinde kendini yönetecek.

* Kendi anayasasını hazırlayıp, milli bayrak ve marş gibi sembollerini kullanacak.

* Uluslararası anlaşmalar yapabilecek. BM"nin yanı sıra IMF ve Dünya Bankası gibi uluslararası örgütlere üye olabilecek.

* BM ve AB, anlaşmanın uygulanmasını denetlemek için uluslararası sivil temsilci atayacak. Bu yetkili anlaşmaya aykırı karar ve yasaları geçersiz sayabilecek.

* NATO ve AB güçlerinin askeri ve polis görevi devam edecek. (Kosova"da NATO"nun müdahalesiyle savaşın bittiği 1999'dan beri Kosova'da 16 bin 500 NATO askeri konuşlu.)

* Resmi dil Arnavutça ve Sırpça olacak.

* Arnavut olmayanların parlamentoda temsile dilebilmelerinin yanı sıra polis ve kamu hizmetinde bulunma hakları garanti altına alınacak.

* Sırp Ortodoks Kilisesi, manastırlar ve Sırp dili koruma altına alınacak.

* Kosova'nın "büyük" Arnavutluk'a, Kosova'daki Sırp bölgesinin de Sırbistan'a katılması söz konusu olamayacak.

* Özerk yönetim hedefi güdülüyor. Sayıları 100 bini bulan Kosova'daki Sırplar özerklikten yararlanacak, kendi belediye meclis üyelerini, polis şeflerini seçebilecek. Mali konularda ve eğitim-sağlık alanlarında geniş özerklik hakkını kullanacak. Ayrıca Sırbistan'dan şeffaf yollarla finansman desteği alabilecek.

* 200 bin Sırp mültecinin evlerine dönme ve bıraktıkları mallarını geri alma hakkı olacak.

* Bir yıl içinde profesyonel ve çok etnik yapılı bir Kosova Güvenlik Gücü oluşturulması tavsiye ediliyor. Bu gücün 2 bin 500 aktif, 800 yedek üyesi olması öngörülüyor. Böylelikle Arnavut militanlardan oluşan Kosova Koruma Birliği'nin dağıtılmasının yolunun açılması isteniyor.

Belgrat'ta Devlet Başkanı Boris Tadiç'le 55 dakika görüşen Ahtisaari, "Bu bir uzlaşma önerisi, nihai taslak değil. Taraflara bu ay bir şans daha veriyoruz" dedi. 13 Şubat'ta planı tartışmaya davet eden Athisaari, daha sonra Priştina"ya geçerek Kosova yönetimine planı anlattı. Belgrat yönetimi ise önerileri peşinen reddetti. Tadiç, "Plan Kosova'nın bağımsızlığının yolunu açıyor. Sırbistan Kosova'nın bağımsızlığını asla kabul etmeyecek " dedi.

Ahtisaari ile görüşmeyi bile kabul etmeyen Sırbistan Başbakanı Vojislav Kostunika ise Kosova'yı tanıyacak ülkelerle ilişkileri kesme tehdidi savurdu.

AB ve NATO plana destek verip tarafları ciddiyetle müzakereye davet etti. ABD ile Rusya'yı karşı karşıya getirmesi kaçınılmaz gözüken planın martta Güvenlik Konseyi'nde oylanması sırasında Moskova"nın veto kartını göstermesi bekleniyor. Rusya, Belgrat'ın kabul etmeyeceği bir öneriye reddedeceğini peşinen açıklamıştı.

Rusya"nın Kosova"nın bağımsızlığının tanınmasını engellemek için batının Gürcistan"ın toprak bütünlüğü içinde gördüğü Abhazya ve Güney Osetya"yı tanıma kartını ileri sürmesi öngörülüyor.


ajanskafkas