İki hafta önce Basra Körfezi'nde devriye gezerken gözaltına alınan İngiliz donanma personelini taşıyan uçak İngiltere'de Heathrow Havaalanı'na indi.

Üzerlerinde askeri üniformaları bulunan askerler, uçaktan inmelerinin ardından kameraların önüne geçerek poz verdi.

Askerler daha sonra kendilerini İngiltere'nin güneyindeki Devon askeri üssüne taşıyacak askeri helikopterlere bindi.

23 Mart'tan beri gözaltında bulunan ve dün serbest bırakılacakları açıklanan denizciler, Devon üssünde aileleri ve arkadaşları tarafından karşılanacak.

İngiltere Başbakanı Tony Blair, denizcileri taşıyan uçağın Londra'ya varması ardından Başbakanlık önünde gazetecilere açıklamalarda bulundu.

BLAİR MEMNUN OLDUĞUNU SÖYLEDİ

Blair, denizcilerin sağ salim İngiltere'ye dönmelerinden memnun olduğunu söyledi.

Ancak İran'la bazı "ilginç iletişim hatlarının açıldığını" söyleyen Blair, bu hatların kullanılmasına devam edilmesi gerektiğini savundu.

Blair, İran'ın bölge hakkında samimi kaygılarının olması halinde bunların uluslararası toplumla da tartışılabileceğini belirtti.

İngiltere yetkilileri, 23 Mart'ta gözaltına alındıktan sonra tutuldukları yer bile açıklanmayan denizcilerle ilk kez dün akşam görüşebilmişti.

Bu görüşme, İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad'ın dün sürpriz bir açıklamayla denizcilerin salıverileceğini duyurmasını izledi.

Başbakan Tony Blair İran'ın tavır değişikliğinden memnuniyet duyduğunu söylerken, yetkililer bu kararın alınmasını sağlamak için bir pazarlık yapılmadığını ısrarla vurguluyor.

Ahmedinecad dün Tahran'da düzenlediği basın toplantısında İngiliz askerlerinin İran karasularına girdiği iddiasını yinelemiş ancak bir özür talebinde bulunmadan bu kişilerin İngiltere'ye "Kutlu Doğum Haftası armağanı" olarak salıverileceğini söylemişti.

İran Cumhurbaşkanı, denizcilerin Hz. Muhammed'in doğumgünü, Hristiyanların Paskalya ve Musevilerin Fısıh (Hamursuz) bayramları şerefine salıverileceklerini ifade etmişti.

İngiliz askerleri gözaltına alan sahil güvenlik personelinin komutanlarına "cesaretleri dolayısıyla" madalya takmasının ardından bu açıklamayı yapan Ahmedinecad, gözaltındaki askerlerin derhal serbest bırakılarak Tahran'daki havaalanına götürüleceğini belirtmişti.

Daha sonra 14'ü erkek, 1'i kadın toplam 15 denizciyle salıverilecek olmaları münasebetiyle yapılan törende bir araya gelen Ahmedinecad, tek kadın asker olan Faye Turney hariç denizcilerin hepsiyle tek tek el sıkışmış ve sohbet etmişti.

İngiltere ile İran arasında askerlerin salıverilmesi için bir süredir diplomatik temaslar yapılıyordu. Ancak ilk doğrudan görüşmeler Salı gecesi başlamıştı.

Mektup

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad, İngiltere hükümetinin İran Dışişleri Bakanlığına "bir daha asla İran karasularına girilmeyeceğini" ifade eden bir mektup gönderdiğini söyledi.

İngiltere maalesef halkına gerçeği, hatalı olduklarını söyleme cesareti gösteremedi.

Mahmud Ahmedinecad

İngiliz Dışişleri Bakanlığı ise söz konusu mektupta nelerin yazılı olduğu konusunda ayrıntıya girmediklerini ancak başından beri denizcilerin Irak karasularında bulunduğunu açıkça ifade ettiklerini belirtti.

İngiltere, krizin başından bu yana askerlerinin Irak karasularında gözaltına alındığını savunuyordu.

Mahmud Ahmedinecad, "İngiltere maalesef halkına gerçeği, hatalı olduklarını söyleme cesareti gösteremedi." dedi.

Ahmadinecad, kendilerinin bu konuda bir gerginlik yaşanmasını baştan bu yana istemediğini kayderedek, Londra yönetimini tutumuyla denizcilerin özgürlüğünü geciktirmekle suçladı. Ayrıca İngiltere'yi konuyu BM Güvenlik Konseyi'ne taşımasından ötürü de eleştirdi.

İngiltere Başbakanı Tony Blair ise yaptığı kısa açıklamada, krizin başından itibaren ölçülü bir yaklaşım sergilediklerini; sert ancak sakin durduklarını ve herhangi bir pazarlık yapmadıklarını söyledi.

Blair, kriz sırasında kendilerine yardımcı olan Avrupa'daki, BM Güvenlik Konseyi'ndeki ve bölgedeki ülkelere de teşekkürlerini sundu.

Başbakan Blair, konuşması sırasında İran halkına da seslendi.

"Size karşı hiçbir kötü niyet beslemiyoruz." diyen Blair, "Tam aksine, eski bir medeniyet olan, gururlu ve mağrur bir tarihe sahip bir ulus olan İran'a saygı duyuyoruz." diye konuştu.

Ahmedinecad, tek kadın denizci olan Faye Turney hariç tüm denizcilerle tek tek el sıkıştı

Blair, İran hükümetiyle aralarındaki sorunları ise barışçı yollardan, diyalog yoluyla çözmeyi umduklarını ifade etti.

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad basın toplantısı sırasında Irak'ın işgaline ve İsrail'in geçen yaz düzenlediği Lübnan harekatına yönelik de sert ifadeler kullanmış; Irak'ın haksız gerekçelerle işgal edildiğini ve hâlâ insanların öldürüldüğünü söylemişti.

Bu arada, ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney, İngiliz askerlerinin serbest bırakılmasından memnun olduklarını söyledi.

Cheney, "İranlıların askerlerin serbest bırakmaları karşılığında birşey alıp almadığını bilmiyorum. Denizde adam kaçıranları ödüllendirmek başkalarını da adam kaçırmaya teşvik etmekten başka hiçbir işe yaramaz." dedi.

****

İngiliz askerlerini taşıyan ve bu sabah İran'ın başkenti Tahran'dan ayrılan British Airways uçağı, Londra'daki Heathrow havaalanına indi.

İngiliz askerlerin uçağın Business Class bölümünde oturdukları ve uçağın arka bölümünde yer alan yolcular ve gazetecilerle hiçbir şekilde görüştürülmedikleri bildirildi.

İngiliz askerler Heathrow'a varışlarında da askeri yetkililer ve diplomatlar tarafından karşılanarak, kendilerini Devon'daki Chivenor Kraliyet Deniz Üssüne taşıyacak askeri helikopterlere alınacak.

İngiliz askerlerin Devon'daki üste aileleriyle görüştürülecekleri ve aralarında MI6 görevlilerinin de bulunduğu yetkililere yaşadıklarıyla ilgili bilgi verecekleri belirtiliyor.

TUTUKLULAR HEDİYELERLE UĞURLANMIŞTI

İran"ın serbest bıraktığı İngiliz askerler, Tahran"dan çeşitli hediyelerle uğurlandı.

Resmi haber ajansı İRNA"nın bildirdiğine göre, serbest bırakılan askerler için Tahran Mehrabad havalimanında "veda töreni" yapıldı.

İngiltere"nin Tahran Büyükelçisi Jeffry Adams ve İran Dışişleri Bakanlığı yetkililerinin hazır bulunduğu törende İngiliz askerlerine, İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ve askerleri esir alan Devrim Muhafızları adına çeşitli hediyeler verildi.

İngiliz askerlere verilen hediyeler arasında, İran hakkında kitap ve CD, el yapımı hediyelik eşya, İran"a özel tatlı, İran fıstığı, İran kumaşından yapılmış çanta ve çini vazoların bulunduğu belirtildi.

İngiliz askerlerle yapılan röportajlara da yer verilen habere göre, askerlerin komutanı olduğu ifade edilen Cristopher Thomas Loydair, "Bizi serbest bıraktıkları için İran yetkililerine teşekkür ediyorum. Bize iyi davrandılar. Bir an önce ailemi görmek istiyorum" diye konuştu.

İngiliz askerlerden teğmen Fliks Carmen de ailesini yeniden göreceği için çok mutlu olduğunu belirterek, "İran"da çok iyi vakit geçirdik, bazı İranlılarla dost olduk" dedi.

Kadın asker Faye Turney ise İran hükümetine kendilerini serbest bıraktığı için teşekkür etti ve tekrar ülkesine dönüp küçük kızını göreceği için çok mutlu olduğunu söyledi.

Tutuklu bulundukları sürede kendilerine insani şekilde davranıldığını ifade eden Turney, daha önce İran hakkında hiç bilgisi olmadığını, tutuklu bulunduğu sürede çok şey öğrendiğini, ileride İran"a turist olarak gelebileceğini kaydetti.

Diğer askerler gibi takım elbise giyen Thomas Summers de "Kendisi için tekrar İran"a dönebileceğini söylemenin zor olduğunu" ifade etti.

Haberde, İngiliz askerlerinin İranlı yetkililere, Farsça sözcüklerle veda ettikleri de belirtildi.

İngiliz askerlerini taşıyan uçak, TSİ 07.30"da Londra"ya hareket etmişti.