Diyanet İşleri Başkanlığı, Türkiye'de hızla yayılan Hint ve Uzakdoğu kökenli reiki, transandantal meditasyon, ananda marga ve feng sui gibi akımları, "yeni dini hareketler" olarak tanımladı. Aylık dergisinin Mayıs sayısında bu akımları tek tek tanımlayan ve inceleyen Diyanet, ilahiyatçıların bu konudaki makalelerine de yer verdi. Bu makalelerde, akımlar hakkında "misyoner faaliyeti" olarak nitelendirme yapılması ise dikkat çekti. Derginin başyazısını kaleme alan, Diyanet İşleri Başkanı Ali Bardakoğlu'nun ifadeleri ise şöyle:

'İNSANIN YALNIZLIĞI' "
Günümüzde 'kişisel gelişim yolları', 'zihinsel sorunlar ve yorgunluktan kurtulma çareleri' olarak sunulan ve transandantal meditasyon, reiki, yoga gibi adlarla anılan bazı yöntemlerin, astrolojik bazı akımlar ile 'şifrecilik', 'ruhçuluk' ve 'okültizm/gizlicilik' üçgeninde harmanlanmış diğer gizemli oluşumların popüler olmasını, sadece bu konuda oluşan sektörün çabalarıyla değil, modern insanın yalnızlığı ve çaresizliğiyle de ilişkilendirmek gerekir. Bu akımlar dini bir söylem ile değil daha çok 'sağlıklı yaşam', 'başarı', 'mutluluk', 'çevrecilik', 'alkolü bırakma mücadelesi' gibi söylemlerle desteklense de, esasen Uzakdoğu felsefesi ve dinsel öğretiden beslenmekte; batı kültürünün hümanistik ve dini söylemiyle de kolaylıkla ortak alanlar oluşturabilmektedir." Diyanet İşlerini'nin araştırmasına göreyse "dini akımlar" şu şekilde tanımlanıyor:

REİKİ: Sessiz ve loş ışıklı seans salonları, ayinleri, duaları, sembolleri, vaat ettikleri ruhsal ve bedensel huzur göz önüne alındığında Budizmin Batı'da oluşmuş yeni bir versiyonu olarak tanımlanabilir.

'HEM VAKİT HEM PARA KAYBI'
SAHAJA YOGA: Vishwa Nirmala Dharma adıyla da bilinen ve ülkemizde son yıllarda yayılan dinsel akımlardan biridir. Hint düşüncesinde nirvana, mokşa veya jivanmukti gibi soyut kavramlarla tanımlanan nihai amaç yerine insanın kendini gerçekleştirmesini koyar. Günümüzde bunu öğrenmeye çalışanların çoğunluğu 20-45 yaşları arasındadır.

YOGA (Elitlerin ibadet yolu): Yoga, Hinduizm'de "havas" diye isimlendirebileceğimiz seçkinlere özgü bir ibadet biçimidir.

TRANSANDANTAL MEDİTASYON: Maalesef birçok kişi, bu iddialı ve hayali hedeflerin peşine düşmüş, bu uğurda hem zamanlarını hem de paralarını heba etmiştir. Bugün beş milyon civarında taraftarı bulunduğu iddia edilen TM merkezleri ülkemizde de 1966 yılından beri faaliyette.

SPİRİTUALİSTLER: Türkiye'de kendilerini din dışı veya dinler üstü olarak gören grupların en eski ve en etkin olanlarından. Periyodik yayınlarla ve konferanslarla popüler hale geliyorlar.

- Prof. Dr. Ali İhsan Yitik (Dokuz Eylül Üniversitesi): Özde Hint veya Uzakdoğu kökenli olan ancak bize Batı'dan intikal eden bu hareketler daha ziyade düzenledikleri kurslar, seminerler, muhtelif yayınlar ve internet sayfalarındaki reklamlarla taraftar toplamaktadır. Bu gruplara mensup üyelerin genelde inançlarını açıklamaktan ve kendilerini belli bir dine bağlı olarak nitelemekten kaçındıkları gözlenmektedir.
- Doç. Dr. Selim Özarslan (Fırat Üniversitesi): Günümüzde yogayı öne çıkaranlar, bunun dinsel bir yönünün olmadığını, yoga yapmak için din değiştirme veya din propagandası yapmaya gerek olmadığını, yoganın bütünüyle insan sağlığını ve hayat kalitesini her yönüyle yükselten bir yaşam tarzı olduğunu söylüyor. Ancak hiçbir yaşam tarzı, onu düzenleyen ilahi ya da felsefi doktrinden öğretiden bağımsız ve ilintisiz olamaz.
- Doç. Dr. Hüseyin Yılmaz (Yüzüncü Yıl Üniversitesi): Ülkemizde belki de misyonerlik yöntemi olarak kendilerini bir din şeklinde sunmamaya özen gösterdiklerini belirtmek gerekir. Din isimleri yerine yoga, meditasyon, reiki gibi daha çok bu dinlerin bir nevi ibadet yöntemi diyebileceğimiz uygulamalar sanki bu dinlerden bağımsız objektif şifa yöntemleriymiş gibi sunulmaktadır.
sabah