Anlaşma, Ulusal güvenlik danışmanı Stephen Hadley ile Bush yönetiminin önerdiği yasanın tutuklu haklarını gözetmediğinden endişe duyan Cumhuriyetçi senatörler arasındaki toplantının ardından geldi.

Bush, varılan anlaşmanın yönetimine, Haziran ayında askıya alınan askeri mahkemeleri yeniden kurma imkanı tanıyacağını belirtti.

Beyaz Saray, anlaşmanın Amerikan Merkezi Haber alma Teşkilatı CIA'ye yabancı terör zanlılarını sorgulamaya devam etme hakkı tanıdığını açıkladı.

Bu konudaki ilk yasaya karşı çıkan senatör John McCain, anlaşmanın Başkan Bush'a teröre karşı savaşa devam etmesi için gereken ortamı sağladığını savundu.


Tartışılan konu, CIA'ye terör zanlılarını sorgulayıp yargılama hakkı veren yasa tasarısı.

ABD Senatosuna bağlı bir komite geçen hafta, terör zanlılarına daha geniş koruma sağlayan, hafifletilmiş bir yasaya destek vermişti.

Ancak tasarı, tutuklulara Cenevre Sözleşmesi'nin tam koruma hakkını tanımadığı gerekçesiyle eleştiriliyordu.

Senatörler Bush'un önerilerinin Cenevre Sözleşmesi'nin, Guantanamo Üsü'nde tutuklulara daha sert uygulamaları kapsayacak şekilde yeniden tanımlanması anlamına geleceğini savunmuşlardı.

Guantanamo üssü'nde yaklaşık 460 terör zanlısının tutulduğu sanılıyor.

Bazı Cumhuriyetçi senatörler ise işkenceye izin verdiği ve Amerikalıları da benzer uygulamalarla karşı karşıya kalma tehlikesine soktuğu gerekçesiyle bu tasarının geçmesini engellemiş, tasarıya terör zanlılarına işkence yapılmasını açık biçimde yasaklayan bir madde konulmasını talep etmişti.

Ayrıntılar netleşmiş olmasa da tarafların anlaştıkları anlaşılıyor.

Beyaz Saray'ın açıklamasından anlaşılan, Cenevre Sözleşmesi'ne uyulmasının sağlanması için daha açık yönergeler hazırlanacak.

Terör zanlılarının yargılanmaları konusunda tartışmalı bir konu, zanlılara kendilerine karşı kanıt olarak kullanılan gizli istihbaratın gösterilip gösterilmeyeceğiydi.

Bu konuda da ölüm cezasıyla karşı karşıya oldukları takdirde, istisnalara olabileceği anlaşılıyor.

Muhabirlerimizin aktardığına göre anlaşmaya varılmasının temel nedeni, Kasım ayındaki Kongre ara seçimleri öncesinde parti içindeki bir bölünmeyi engellemek.

Yasa tasarısının ayrıntılarına ilişkin Kongre'ye sunulmadan önce önümüzdeki günlerde kapsamlı görüşmeler yapılacak.


BBC