Abdurrahman Dilipak

Abdurrahman Dilipak

Ayların adı, sanı..

Ve Miladi olarak yeni bir yıla girdik: Odçak. Kışın soğuğu ateşin sıcağı derken, bakalım neler yaşayacağız bu yeni dönemde! Bugün Hicri 28 Cemaziyelevvel 1443. Birkaç gün sonra Cemaziyelahir olacak. Sonra “Muharrem”. Hicri yeni yıl. Yani ortalama 40 gün sonra haram aylar başlıyor. Biliyorsunuz haram aylar; Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Recep aylarıdır, ama artık kimse dikkat etmiyor bu aylara. Yani Şubat-Mart bu senenin ilk haram aylarıdır, ama doğumuzda, batımızda, kuzeyimizde güneyimizde savaş tamtamları çalıyor.

Nisan (İbranice ‘Nîsān, Farsça ‘Nisan’, Süryanice ‘Nisanna’, Sümerce ‘Nisag = ilk meyveler’ ve Akadca ‘Nisānu’). Nisan, Gregoryen Takvimi’ne göre yılın 4. ayı olup 30 gün çeker. İngilizce “April”. Bu sözcüğün Latince Aprilis’ten gelmektedir. Latince Aperire (açmak’tan / İlkbahar’dan kinaye / ağaçların çiçek açmaya başladığı mevsim) anlamına gelir.

Mayıs (Türkçe’de hayvan dışkısına verilen addır. Roma bereket Tanrıçası “Bona Dea” ile birlikte tanımlanan, Yunan Tanrıçası “Maia’nın ayı” anlamında Latince “Maius Mensis”ten gelmektedir). Mayıs, Gregoryen Takvimi›ne göre yılın 5. ayı olup 31 gün çeker.

Haziran”, (Süryanicede ‹sıcak’ anlamına gelen “Hazıran” sözcüğüne dayanır.) Roma mitolojisinde Jüpiter’in karısı ve evlilik tanrıçası olan Juno’nun (Latince: Junius) ismi bu ay için kullanır. “Haziran ayı daima Mart ayıyla aynı gün biter ve bu ayın başladığı gün, bir sonraki yılda Şubat ayının başlayacağı güne denk düşer. Artık yıllar haricinde önceki senenin Eylül ve Aralık aylarıyla aynı gün başlayıp yine Eylül ile aynı günde biter. Artık yıllarda ise başlangıç günü bir önceki yılın Nisan ve Temmuz‘la; bitişi ise Nisan’la aynı güne denk gelir.”

Temmuz (Akadlarda Sümer çobanlık ve çiftçilik tanrısı Dummuz’dan dilimizden geçmiştir.) Arapça, Akad’ça ve İbraniceye’de (Tammūz) şeklinde Aramiceden geçmiştir.

Ağustos’u dün yazmıştım; Tanrı kıral Ağustus’a adanan bir ay. Ve onun emri ile ay 31 gün çekmektedir. Ve biz de buna uyuyoruz. Çünkü uluslararası sistem öyle kabul etmektedir. Modern, laik, çağdaş bir devlet olsalar da 23 Eylül MÖ 63 – 19 Ağustos MS 14’de yaşayan Pagan, Roma İmparatorluğu’nun ilk imparatoru Augustus (Latince: Imperator Caesar Divi Filius Augustus)’a tapınmadan (Onu anıp, adını yaşatmadan ve onun emrini bilim dışı da olsa yüceltmeden) edemiyorlar. Hani Allah bize “Din büyüklerinizi İlah ve Rab edinmeyin” demişti ya. Tanrı kıral, hem din ve hem de devlet adamı idi ve Tanrılık iddiasındaydı. Bugün Ankara’da Hacı Bayram Camii’nin hemen yanındaki tarihi eser Agustus tapınağının kalıntılarıdır. Tarsuslu Yahudi Saul, Hatay’dan çıkıp Hristiyanlık diye bir din kurmaya karar verdiğinde ilk yolculuğunu Konya’ya yaptı, 2. yolculuğunu Ankara’da Agustus Tapınağına, 3. yolculuğunu İzmir’e, 4. yolculuğunu Kayseri’ye yaptı. Orada Roma istihbaratına yakalanıp, Hatay, Adana, Tarsus, Antalya, Muğla, Rodos, Malta üzerinden Roma’ya götürüldü! Onu bize ay yapanlar, Onunla birlikte haşrolunsunlar. Zaten bunu istemiyor olsalardı, bunu kabul etmezlerdi.

Eylül, (İbranice Alul/ Süryanice/Elul) Arami/Süryani takviminin 6. ayına atıftır. Akad’larda “hasat festivali”ne atıfla tanımlayan elūlu/elūnu şeklinde sevinç çığlığı anlamına gelen bir kelimeden türetildiği ifade edilir. Eylül adı İngilizcede «September”dir. Latince “7” anlamına gelen “septem”den gelir. 7. ay anlamına gelir. Aynı zamanda Roma imparatoru Septimius Severus’a göndermedir. İmparatora adanan ay olarak da bilinir.

Ekim, (Türkçe) “ekme” eylemini ifade eder. Tarlaların sürülüp ekildiği ay anlamındadır.

Kasım” (Arapça) adı “Yahya” Peygamberin diğer adı olduğundan, İngilizce «October”, Latince “8” anlamına gelen “octo”dan gelir. 10 Ocak 1945’te kabul edilen 15 Ocak 1945’te yürürlüğe giren yasa ile ayın adı Kasım yapıldı. 1946 yılında, Refet ÜlgenEylül” ayı için “İlkgüz”, “Kasım” ayı için “Songüz” adını teklif etmişse de; bu teklif kabul edilmedi. Arapça da “kâsim, (bölen/taksim eden, paylaştıran) anlamına gelmektedir.

Aralık, arada kalmış, isim bulma konusunda yorulunca, akıllarına da başka bir isim gelmeyince “Aralık” demişler. Muhteşem bir tarihimiz var. Uygarlık yolunda ne büyük çabalar göstermiş bizden öncekiler, “Ebedi Milli Şef”in önderliğinde, liderliğinde, gösterdiği istikamette!..

Bizim bugün kullandığımız ayların çoğu Yunan ve Latin pagan tanrılarına ve Tanrı/kıral imparatorlarına adanmış günlerdir. Mesela; Şubat, Mart, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül ayları ya Pagan tanrılarına adanmış ya da Tanrı kırallara! Yani yılın aylarının yarıdan fazlasının adı böyle. Zaten Türkçe adı olan sadece 3 ay var. Bu 7 ay’la ilgili Tanrıları şöyle:

-Şubat / Şabat, batı dillerinde, “February” şeklinde, Roma “Arınma Tanrıçası Februus”a adanan bir ay

-Julyen takviminde yılbaşı, Mart ayındadır ve buna göre Şubat, yılın en son ayıdır. “July” olarak bilinen Temmuz ayı, Julius Caesar’a adanmıştır. Mart, bu şekli ile aynı zamanda “Antik Roma’da Roma Savaş Tanrısı: Martius” gelir.

-Mayıs Roma “Bereket Tanrıçası” “Bona Dea”’ya ve Yunan Tanrıçası “Maia’nın ayı” anlamında Latince “Maius Mensis”a adanan bir aydır.

-”Haziran”, Roma mitolojisinde Jüpiter’in karısı ve Evlilik Tanrıçası Juno (Latince: Junius)a adanan bir aydır.

-Temmuz Akadlar ve Sümer Çobanlık ve Çiftçi Tanrısı Dummuz’a adanan bir aydır.

-Ağustos, Roma’yı kuran Tanrı kıral Agustus’a adanan bir aydır.

-Eylül adı İngilizcede «SeptemberLatince’de “7” anlamına gelen “septem” yani 7. ay anlamına gelir. Bu aynı zamanda Roma imparatoru Septimius Severus’a göndermedir. İmparatora adanan ay olarak da bilinir.

Neyse, bugünlük e bu kadar. Siz, zamanın size hayırlar getirmesini beklemeyin, Siz zamana ve mekana “Allah adına” iyilikler saçın. “Allah (cc) sizin ellerinizle zalimleri cezalandırmak ve mazlumlara yardım etmek ister” İyilik ekin, bereket ekin havaya, suya, toprağa, bitki, hayvan ve insanlar sizin ellerinizle iyilik bulsunlar ve Allah sizi iyilerle birlikte haşretsin. Allah size hayırlı bir ömür ve hayırlı bir ölüm versin. O’nun rızasının tecellisinin vesilesi olun.

Selâm ve dua ile.

Not: 2022’nin ilk yarı yılı dini günleri: 2 Şubat Çarşamba: 3 ayların başlangıcı, 3 Şubat Perşembe: Regaib kandili, 27 Şubat Pazar: İsra kandili, 17 Mart Perşembe: Berat kandili, 2 Nisan Cumartesi: Ramazan başlangıcı, 27 Nisan Çarşamba: Kadir gecesi. 2022 yılında Receb ayının ilk günü 2 Şubat günü başlayacak. Recep ayı, hem Haram aylardandır, hem de 3 ayların (Recep, Şaban, Ramazan) başlangıcıdır.

Bu yazı toplam 340 defa okunmuştur
Önceki ve Sonraki Yazılar