Patani ile ilgili yazı yazmaya başlamadan önce, her biri İslam Dünyası’nın farklı ülkelerinden olan okul arkadaşlarıma Patani ile ilgili neler bildiklerini sordum. Bir çoğu ne yazık ki Patani ismini taşıyan bir İslam beldesinin olduğundan bile habersizdi. Türkiye’de de kahir ekser tarafından bilinmeyen Patani, İslam Dünyası’nın unuttuğu coğrafyaların başında geliyor. Tabiat güzellikleriyle masallar diyarını andıran Güneydoğu Asya’daki bu güzel İslam beldesi; zarif halkı, asil tarihi ve son yıllarda yaşadığı büyük acılar nedeniyle “unutulmak” gibi bir vefasızlığı hiç de hak etmiyor. ABD Güneydoğu Asya’daki sadık müttefiği Tayland aracılığıyla tıpkı Irak, Afganistan, Somali ve Filistin’de olduğu gibi Patani’de de Müslümanlara karşı acımasız bir savaş yürütüyor. Alimler öldürülüyor, gençler hapislere dolduruluyor, camiler yakılıyor, genç kızlara tecavüz ediliyor.... Patani Halkı ise elindeki kıt imkanlarla işgalcilere karşı direnmeye çalışıyor. Güneydoğu Asya’nın en dindar halkı olarak bilinen Patanili’ler, bugün her zamankinden daha fazla İslam Dünyası’nın ilgi, sevgi ve desteğine muhtaçlar.

ADEM ÖZKÖSE
a_ozkose@yahoo.com

Tayland’ın güneyinde yer alan Patani’nin nüfusunun %85’ini Müslümanlar oluşturuyor. Tarihi antik çağlara kadar uzanan Patani Halkı, ırk olarak Malezya ve Endonezyalı’larla aynı kökten geliyor. Patanili’ler ilk olarak 9. yüzyılın başlarında Çin’e ticaret yapmaya giden Yemenli Arap tüccarlar aracılığıyla İslam’la tanışdılar. Bölge İslam’dan önce Budizmin merkezi sayılıyordu. İslam Pataniye coşku, aşk ve kuvvet verdi. İslam’la tanıştıktan sonra büyük bir atılım gerçekleştiren Patani Halkı, 15. yüzyılda “Patani İslam Krallığı’nı” kurdu. “Patani İslam Krallığı” özellikle 16. ve 17. yüzyıllar arasında Güneydoğu Asya’da önemli bir ticaret ve eğitim merkezi haline geldi.

PATANİ’NİN İŞGALİ VE HACI SULONG
“Patani İslam Krallığı” Budist Tayland’lıların dedeleri olarak bilinen Siyamlar ve İngiltere’nin saldırıları nedeniyle daha sonraki yıllar yıkıldı. 1909 yılında İngiltere ve Tayland Krallığı arasında yapılan antlaşmayla Patani, Tayland’ın yönetimine verildi. 1932'de Tayland hükümeti ülkedeki bütün İslami kurumların faaliyetini yasakladı. 1944'de ise Patani’de Müslümanlar’a karşı geniş çaplı bir imha hareketi başlatıldı. Patani Müslüman’larının liderleri budistler tarafından katledildi. Bu yıllarda Bulikor Samik bölgesinde 125 Müslüman aile diri diri yakıldı. Patani’li Müslümanlar uğradıkları saldırılar karşısında kendilerini korumak ve bağımsız bir devlet kurmak için örgütlendiler. Bölgede, Tayland Yönetimi’ne karşı uzun soluklu bir direniş başladı. Patani Halkı’na liderlik yapan şahsiyetler arasında en ünlü olanı Hacı Sulong’dur. Patani Halkı’nın bağımsızlık mücadelesini dünya kamuoyunun gündemine getirmeyi başaran Hacı Sulong, işgalci Tayland yönetimine karşı askeri ve siyasi alanlarda verilen direnişi yönetti. Hacı Sulong’un amacı ilk olarak Patani halkının dinî ve kültürel kimliğine yapılan müdahaleleri engellemek, daha sonra da Patani’yi bağımsız bir bölge haline getirmekti. 1960 ve 1980’li yıllar arasında Patani halkının bağımsızlık mücadelesi Türkiye’de de ilgi görmeye başladı. Hatta İslami yayın organları İslam Dünyası sayfalarında sık sık Patani ile ilgili haber ve dosyalara yer veriyorlardı.

SIKI YÖNETİM İLAN EDİLDİ
Nüfusu 60 milyonu aşan Tayland’ın %90’ı Budisttir. Büyük bir bölümü Patani’de yaşayan Müslümanlar’ın nüfusu ise 3.5 milyon civarında. Patanili’ler geçimlerini daha çok tarım ve balıkçılıkla sağlıyorlar. Bölge yer altı zenginliği bakımından Tayland’ın en verimli bölgesi olarak biliniyor. Fakat Patani Halkı, Tayland Hüküme’tinin İslam karşıtı iç politikası nedeniyle bölgedeki zenginlikten pay alamıyor. ABD’nin Irak işgaline Tayland Yönetimi’nden tam destek gelince, ABD de Tayland’a ülkedeki Müslümanlara karşı kullanılmak üzere her türlü askeri teçhizat sağlama sözü verdi. Hatta Bush Yönetimi Patani’yi Güneydoğu Asya’nın Afganistan’ı ilan etti. Ayrıca Mossad, Tayland'ın başkenti Bangkok'ta aktif bir istasyon kurarak, Tayland gizli servisi THAI ile bölgedeki direnişçi hareketlere karşı ortak operasyonlar yürütmeye başladı. 2004 yılından itibaren Patani’ye yoğun şekilde budist tapınakları, genelevler ve gece kulüpleri yapmaya kalkan Tayland Yönetimi, dindarlıklarıyla bilinen Patani Halkı’ndan büyük tepki aldı. Patani Halkı, hükümetin bölge politikalarını protesto amacıyla sokaklara çıkınca, hükümet de halkı sindirebilmek için Patani’de sıkı yönetim ilan etti.

İŞKENCE, TECAVÜZ VE KATLİAM
2004’ün Ocak ayında ilan edilen sıkı yönetimin ardından Tayland Ordusu bölgede terör estirmeye başladı. Bir çok alim kaçırılarak öldürüldü. Gençler zindanlara dolduruldu, Müslüman kızlar askerlerin tecavüzlerine maruz kaldı. Sıkı yönetim ilanından sonra bölgede iki önemli katliam yaşandı. Bunlardan ilki 28 Nisan 2004’te Patani’nin sembolü olarak bilinen tarihi Krue-Se Camii’nin basılmasıdır. Patanili gençler Filipin Ordusu’na mensup askerlerin camiye girmelerine izin vermedi. Bunun üzerine askerler, gençlerin üzerine ateş açtı. Bu saldırıda 120 Patanili genç şehit düştü. Krue-Se Camisi’nde meydana gelen bu katliamdan 6 ay sonra, Takbay bölgesindeki bir karakolda tutuklu bulunan 6 Patanili’nin serbest bırakılması için yapılan protesto gösterileri de kana bulandı. Bu olayda da 85 Patani’li Müslüman acımasızca öldürüldü. Ölenlerden 7’si açılan ateş sırasında, 78’i ise gözaltında polis karakoluna götürülürlerken hayatını kaybetti. Ramazan ayında meydana gelen bu olayda gözaltına alınma aşamasında bu kadar insanın ölümüne neden olan durum ise, Patani’lilerin oruç tutmaları nedeniyle cılız düşmeleri olarak açıklandı. Bölgede son 3 yıldır uygulanan sıkı yönetim döneminde 400’den fazla insan kayboldu. 2300’e yakın da öldürülme hadisesi gerçekleşti. 4 bine yakın insan cezaevlerine konuldu. Tayland Yönetimi, Müslüman Patani Halkı’na yönelik uyguladığı zulüm politikalarını her geçen gün daha da şiddetlendirerek arttırmaya devam ediyor.

PATANİ’DEKİ DİRENİŞ GRUPLARI
Patani direnişi tarih olarak 1925’li yıllara kadar dayanıyor. Patani Halkı tarihi boyunca Tayland sömürgesini hep reddetmiş, bir şekilde işgale karşı mücadele etmiştir. Bugün sayıları 16’yı bulan direnişçi hareketler genel olarak İslamcı ve milli gruplardan oluşmaktadır. Patani’deki en güçlü direniş hareketi “Patani Halk Kurtuluş Cephesi”dir. Cephenin çatısı altında irili ufaklı bir çok grup bulunuyor. “Patani Halk Kurtuluş Cephesi” hem askeri alanda, hem de siyasi alanda bir hayli etkin. Son yıllarda dikkat çeken diğer bir direniş grubu da, “Patani İslami Mücahidin Hareketi”dir. Afganistan’dan dönen bir grup Patani’li savaşçı tarafından kurulan bu hareket, son 5 yıldır bir hayli güçlendi. Tayland Ordusu’yla sık sık çatışmalara giren “Patani İslami Mücahidin Hareketi”nin Malezya’daki bazı İslami Cemaatlar tarafından da desteklendiği düşünülüyor. “Patani Birleşik Özgürlük Örgütü” ise bölgedeki eski ve güçlü gruplar arasında gelmektedir. Kabir Abdul Rahman tarafından 1968'de kurulan grup, bazı Avrupa ülkelerinde de siyasi bürolar açtı. “Patani Birleşik Özgürlük Örgütü” nün lideri olarak bilinen Tengku Bira, halen bir Ortadoğu ülkesinde ikamet ediyor. Bu 3 grubun dışında Patani’de etkin olan grupların bazıları da şunlardır: “Patani Malay Birliği Hareketi, Patani Milli Kurtuluş Cephesi, Milli-İslamcı Patani Cephesi ve Patani Birleşik Kurtuluş Ordusu”

-GERCEK HAYAT DERGISI-

-İŞGAL ALTINDAKİ MÜSLÜMAN PATANİ’DEN FOTOĞRAF KARELERİ…