Suudi Amerika Olma Yolunda mı?

Suudi yönetimi, diplomatik ilişkisi bulunmayan İsrail'in de yer alacağı Ortadoğu Barış Konferansı'na katılmayı şartlı kabul ettiğini duyurdu. Suudi Dışişleri Bakanı Prens Suud el Faysal, 'Rice'tan konferans konusunda davet aldığımızda, konuyu görüşeceğiz ve katılmaya karar vereceğiz.' dedi. Riyad, Irakla diplomatik ilişkilerini artırma çerçevesinde Bağdat büyükelçiliğini yeniden faaliyete geçirmek için girişimlerde bulunduğunu da açıkladı.

İran, Irak ve Filistin sorunu konusunda Ortadoğu'da yeni bir girişim başlatan ABD yönetimi, bölgeye Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ve Savunma Bakanı Robert Gates'i göndererek her üç konuda da Sünni Arap müttefiklerinin desteğini sağlamaya çalışıyor. Önceki gün Mısır'ın Şarm el Şeyh kentinde Mısır ve Ürdün'ün yanı sıra 6 Körfez ülkesi dışişleri bakanıyla bir araya gelen Rice ve Gates, dün de Cidde'de Suudi Arabistan Kralı Abdullah'la bir araya geldi. Görüşmeden sonra yapılan basın toplantısında Prens Faysal, Irak'la diplomatik ilişkileri daha da artıracaklarını, bu amaçla Bağdat'taki büyükelçiliğini yeniden faaliyete geçirmek için çalışacaklarını ifade etti. Suudi Arabistan, 1990'da Irak'ın Kuveyt'i işgal etmesinden sonra Bağdat'taki büyükelçiliğini kapatmışı.

Suudi Arabistan ve Körfez ülkelerine 20 milyar dolarlık silah satmaya çalışan Amerikan yönetiminin Ortadoğu Barış Konferansı ve Irak konusunda Suudi yönetimini ikna etmesi, ABD'nin üç cephede sürdürdüğü diplomatik atağın önemli bir sonucu olarak yorumlanıyor. Görüşmelerde Suriye üzerinden Irak'a geçen Suudi direnişçiler konusu da ele alındı ve Suudi Arabistan bu konuda kendilerinin her türlü önlemi aldıklarını, asıl Irak'tan topraklarına yönelik gerçekleşen terörist sızmalardan endişelendiklerini dile getirdi.

Şii yönetimle temas sinyali

Suudi yetkililer, 16 Temmuz'da ABD Başkanı George W. Bush'un dile getirdiği ve önümüzdeki sonbaharda ABD'de yapılması planlanan Ortadoğu Barış Konferansı'na sadece fotoğraf çektirmek için katılmak istemediklerini, somut önerilerin masaya getirilmesini isteyeceklerini vurguluyor. Suudi yetkililerin talep ettiği şartlar ise mülteci sorununa kesin çözüm, Kudüs'ün statüsü, Filistin devletinin sınırları ve Batı Şeria'daki Yahudi yerleşim birimlerinin sökülmesi.

Suudi Arabistan'ın Irak'taki büyükelçiliğini yeniden açması da ABD açısından büyük bir önem taşıyor. Suudi yönetimi Irak'taki Şii rejimine güvenmediğini her fırsatta dile getiriyor. Basın toplantısı sırasında ABD'nin BM Büyükelçisi Zalmay Halilzad'ın 'Suudi Arabistan'ın Irak'ta yapıcı çalışmaları engellediği' şeklindeki sözlerine sert tepki gösteren Prens Suud, "Daha önce o buradayken kendisinden bu tür eleştiriler görmemiştim." diyerek cevap verdi. Konferansa katılmayacağını açıklayan Suriye ise Golan Tepeleri'ni İsrail'den geri alacaklarını açıkladı. Suriye lideri Beşşar Esad, İsrail işgali altındaki Golan'ı kurtarmanın hakları olduğunu belirtti.

Ziyaretinin üçüncü durağı İsrail'e geçen Condoleezza Rice, İsrail Başbakanı Ehud Olmert'le görüştü. Rice'tan, Hamas'ın 'oyun dışı' tutulmasını isteyen Olmert, Batı Şeria'daki güvenlik kontrolünü kısmen Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'a bağlı güçlere bırakılması konusunda da 'güvenlik güvencesi' istedi. Rice'ın, bugün Abbas ile Ramallah'ta bir araya gelmesi bekleniyor.