Okullarda Sivil Devrim

Okullarda Sivil Devrim

İlkokullarda siyah-beyaz önlük, orta ve liselerde şapkalı eğitimin olduğu yıllarda çıkartılan ve askeri kurallara göre belirlenen, okullarda merasim geçişlerini düzenleyen 44 yıllık yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.

Öğrencilerin mangalar halinde, "kıt'a dur, kıt'a yürü" komutlarıyla, "merasim komutanı öğretmenler" tarafından merasim alanlarına götürülmelerini hükme bağlayan yönetmeliğin yürürlükten kaldırılmasına ilişkin karar Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı.

İsmet İnönü'nün bağımsızlarla kurduğu (25 Aralık 1963-20 Şubat 1965) hükümetinde Bursa Milletvekili İbrahim Hulusi Öktem'in Milli Eğitim Bakanlığı döneminde çıkartılan yönetmelik toplam 27 maddeden oluşuyordu. 23 Şubat 1965'de Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren, "Okulların Merasim Geçiş Yönetmeliği"ne uygun yürüyüş kolları nostalji olarak hafızalarda yaşayacak. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı kutlamalarına 5 gün kala yürürlükten kaldırılan yönetmelikteki milli bayram ve özel anma günlerinde yapılan merasim geçişlerini düzenleyen maddelerinden bazıları şöyle:

-ÖĞRENCİLERE MANGA DÜZENİ-

Kapsadığı Okullar: Üniversiteler, yüksek okullar, her türlü orta dereceli okullar, ilkokullar -Öğrenciler esas bakımından 11'er kişilik mangalara ayrılırlar. Sağ baştaki öğrenci manga komutanı görevini görür. Mangayı meydana getiren öğrencilerin sayısı geçiş sahasının uygunluk derecesine, geçişe katılan öğrencilerin sayısına göre sıralar 8-11 şeklinde değişebilir. -Dört manga bir takım meydana getirir. Bunun başında öğretmen ya da öğrencilerden bir takım başı (Takım komutanı) bulunur. Takım başı 1. manganın sağ başında yürür. Öğretmen birliğinin 6 adım önünde yürür.

-ÖĞRETMENLER MERASİM KOMUTANI

-Birden çok okul bulunduğu yerlerde Millî Eğitim Müdürlüklerince öğretmenler arasından bir merasim komutanı seçilir. -Merasim komutanının görevleri şunlardır: Merasim duruş ve geçişi için okulları tertiplemek; Bayrak, Flâma, Bando, Boru ve Trampet kıtalarını düzenlemek; Gerekli ilk yardım tedbirlerini almak.

-MERASİM DURUŞU-

-Merasime katılacak olan okullar, merasimin yapılacağı meydanın büyüklüğüne ve müsaadesine göre yan yana ya da arka arkaya merasim duruşunda tertiplenirler. Merasim duruşunda okullar arasında 6 adım aralık bulunur. -Merasim komutanı cephenin ortası ilerisinde bulunur. Teftişe gelen zat yeteri kadar yaklaşınca " Merasim duruşu... hazır ol sağa (ya da ) sola bak"komutu verir. Kendisi koşarak teftiş heyetini karşılar ve takdimini yapar. Ordu ile birlikte yapılan merasim duruşlarında takdim, Garnizon Komutanlığınca tayin edilecek Merasim Komutanına aittir. Böyle hallerde Merasim Komutanı "Merasim duruşu hazır ol tüfek- omuza dikkat-selâm dur" komut ve-recek "selâm dur" komutunda öğrenciler sağa (ya da) sola bakacaklardır. -Öğrenciler, teftiş eden zatı kendi önlerine gelinceye kadar başları ile takip ederler ve esas vaziyetlerini muhafaza ederler.

-MERASİM GEÇİŞİ-

-Orta ve yüksek dereceli okullar 8-11'er, ilkokullar 4'er kişilik sıralar (yürüyüş kolu) halinde geçerler. Merasim yerinin durumu ya da başka sebepler dolayısıyla gerektiğinde orta ve yüksek dereceli okullarda yürüyüş (4'erli) halinde geçebilirler. Merasime yalnız bir okul katıldığı zaman aşağıdaki şekilde tertiplenirler: Bando ya da boru-trampet takımı, Okulu yöneten öğretmen, (10 adım geride), Türk Bayrağı, (6 adım geride), Okul flâması, (3 adım geride), Öğrenci kıtası, (6 adım geride). Takımlar arasında aralık bulunmaz öğrenciler kütle halinde geçerler.

-MERASİM KOMUTU

-Merasime katılan okul sayısı çok olduğu ve izci birlikleri bulunduğu zaman okullar aşağıdaki şeklide tertiplenirler . Merasim yürüyüşü için şöyle komut verilir. " Merasim Geçişi Hazır Ol! Yerinde Say! Marş!". -Merasim Geçişi Sırasında Selâm Durumu -Merasim geçişlerinde şahıslar arasında kollar sallanarak geçilir, baş döndürülmez, uygun adımla yürünür. Bütün oymakbaşlar başı sağa döndürerek elle selâm verirler. Sol kollarını sallamazlar. Oymakbaşı yardımcıları elle selâm vermezler ve kollarını sallamazlar. Sivil öğretmenler başlarını sağa çevirerek kollarını sallamadan geçerler.

-MERASİM GEÇİŞİNDE KILIK VE DONATIM-

-Sivil olarak katılan merasimlerde kılık: -Bayan öğretmenler: Koyu renk tayyör ve ayakkabı, sade görünüşlü şapka ya da başı açık, -Erkek öğretmenler: Koyu renk elbise ve ayakkabı, baş açık (şapka varsa sol elde tutulur), -Kız öğrenciler: İlk, orta, lise ve dengi meslek okullarında önlük, koyu renk ayakkabı, çorap, okul kasketi, -Üniversite ve yüksek okullarda koyu renk tayyör ve ayakkabı, çorap. -Erkek öğrenciler: İlkokullarda önlük ya da koyu renk elbise ve ayakkabı, okul kasketi, -Orta, lise ve dengi meslek okullarında koyu renk elbise ve ayakkabı okul kasketi ve kravat, -Üniversite ve yüksek okullarda koyu renk elbise ve ayakkabı (çok soğuk havalarda topluca pardesü, palto ve eldiven giyilebilir).