İran'ın Nükleer Programının Son 4 Yıllık Seyri
Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin uranyum zenginleştirmeyi durdurması için İran'a verdiği sürenin dolmasına 1 gün kala İran, uluslararası yasaların kendilerine verdiği haklar doğrultusunda nükleer enerji programından vazgeçmeyeceğini yineledi.
Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin uranyum zenginleştirmeyi durdurması için İran'a verdiği sürenin dolmasına 1 gün kala İran, uluslararası yasaların kendilerine verdiği haklar doğrultusunda nükleer enerji programından vazgeçmeyeceğini yineledi.
Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin nükleer silaha sahip daimi üyeleri ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin'in yanı sıra Almanya, uranyum zenginleştirme programını durdurması için İran'a 'teşvik paketi' sunmuş İran'da söz konusu teklif paketine 22 Ağustos'ta cevap vermişti.
5+1 grubu ülkeleri, İran'ın verdiği cevabı tatmin edici bulmadıklarını belirterek 31 Ağustos tarihini beklemeye başladılar.
Nükleer programından dolayı başta İsrail ve ABD olmak üzere Batılı ülkeler İran'ı atom bombası elde etmeye çalışmakla itham ederken, İran nükleer enerji programının sivil enerji üretmeye yönelik olduğunu savunuyor.
İşte dünya gündeminden son 4 yıldır düşmeyen İran'ın nükleer programının tarihi seyri:
- 2002
Ağustos: Sürgündeki İranlı muhalifler İran'ın Natanz'da yer altındaki tesislerde nükleer çalışma yaptığını iddia etti.
- 2003
Ağustos: BM tarafından açıklanan bir raporda İran'ın 2 çeşit uranyum zenginleştirdiği, barışçıl enerji üretimi için buna ihtiyaç olmadığı belirtildi.
Kasım: Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), İran'ın nükleer silah yaptığına dair bir delil olmadığını bildirdi. ABD, UAEA'nın bu raporunu reddetti.
- 2004
Eylül: Tahran yönetimi uranyum zenginleştirmeye yeniden başladı.
Kasım: 3 AB ülkesi İngiltere, Fransa ve Almanya ile görüşmeleri sürdüren İran, uranyum zenginleştirme programını ertelemeyi kabul etti.
- 2005
Haziran: Mahmud Ahmedinecad İran Cumhurbaşkanı seçildi ve kısa bir süre sonra uranyum zenginleştirme programı yeniden başladı.
Ağustos: ABD Başkanı George W. Bush, nükleer programını durdurmaması durumunda İran'a karşı askeri saldırı da dahil her şeyin masada olduğunu bildirdi.
- İran, 3'lü AB ülkesinin uranyum zenginleştirmeyi durdurması teklifini reddetti.
Kasım: Rusya, ABD'nin de kabul ettiği bir plan açıklayarak İran'ın nükleer programını Rusya topraklarında sürdürmesini istedi. Bununla ilgili görüşmeler Şubat 2006'da bir sonuç elde edilemeden sona erdi.
- 2006
Ocak: İran, nükleer araştırmalara yeniden başladı.
Mart: BM Güvenlik Konseyi, uranyum zenginleştirmeyi durdurması için İran'a 28 Nisan'a kadar süre verdi.
Nisan: İran ordusu, İran Körfezi'nde yeni füze sistemleri de dahil bir çok çeşit yeni silahların da denendiği muazzam bir tatbikat yaptı. Söz konusu yeni silahlarla Hürmüz boğazından dev tankerlerle dünyaya ihraç edilen petrolün engellenebileceği haberleri petrol fiyatlarını artırdı. - İran, reaktör yakıtı için gerekli miktarda uranyum zenginleştirdiğini ilan etti.
- ABD'de yayınlanan 2 büyük gazete, ABD'nin İran'ın nükleer tesislerine saldırmayı planladığını yazdı. Bir raporu haberlerine kaynak gösteren gazeteler, ABD'nin İran'a karşı nükleer bombalarla saldırmayı planladığını duyurdu.
31 Mayıs: ABD, politika değişikliğine giderek uranyum zenginleştirmeyi durdurması koşuluyla görüşmeye hazır olduğunu bildirdi.
- Güvenlik Konseyi ve Almanya, uranyum zenginleştirmeyi durdurması karşılığında İran'a yeni teklifler sundu.
31 Temmuz: Güvenlik Konseyi'nde alınan yeni bir kararla İran'dan uranyum zenginleştirme faaliyetlerine son vermesi istendi, aksi halde yaptırımların yolu açılacağı uyarısında bulunuldu.
22 Ağustos: İran, 5+1 grubunun teklif paketine cevap verdi.
23 Ağustos: ABD, İran'ın cevabını tatmin edici bulmadığını bildirdi.
26 Ağustos: Cumhurbaşkanı Ahmedinecad, İran'ın güneybatısındaki Arak yakınlarında bir ağır-su tesisinin açılışını yaptı.
28 Ağustos: İran, savunma stratejisinde nükleer silahın yeri olmadığını yineledi.
29 Ağustos: Müzakerelere hazır olduğunu belirten İran, uluslararası yasaların kendilerine verdiği haklar doğrultusunda nükleer programlarını sürdüreceğini açıkladı. (İhlas Haber Ajansı)
