Associated Press Haber Ajansı'nın, İran devlet televizyonuna dayanarak verdiği habere göre, İran'ın nükleer konulardaki başmüzakerecisi Ali Laricani, ülkesinin yanıtını altı ülkenin temsilcisine bizzat teslim etti.

İran televizyonu İngiltere, Çin, Rusya, Fransa, Almanya ve İsviçre büyükelçileriyle Laricani'nin yanıtı tartışmak üzere Tahran'daki Ulusal Güvenlik Konseyi'nde biraraya geldiklerini duyurdu.

Washington'un Tahran'da temsilciliği bulunmadığı için İranlılar nezdinde Amerika Birleşik Devletleri'ni İsviçre temsil ediyor.

Dosyanın içeriği henüz bilinmiyor, ama İranlı yetkililer programlarına devam edeceklerini söylemişti.

Ali Laricani, ''nükleer programını çarşamba gününden itibaren konunun taraflarıyla ciddi bir şekilde görüşmeye hazır olduklarını'' söyledi.

ABD'nin BM'deki temsilcisi John Bolton, İran'ın yanıtını dikkatle inceleyeceklerini söyledi.

Ancak Washington, uranyum zenginleştirmeye son vermesi için teklif edilen öneriler paketini reddetmesi halinde Tahran'a ambargo uygulanması üzerinde bastıracağını da belirtti.

AB'nin dış politikadan sorumlu en üst düzey yetkilisi Javier Solana da İran'ın tekliflerinin kapsamlı olduğunu ve ayrıntılı bir şekilde analiz edilmesinin gerektiğini ifade etti.

İranlı yetkililer, dosyayı BM Güvenlik Konseyi üyeleri ve Almanya'ya sunmadan önce yaptıkları açıklamalarda verecekleri yanıtın çok boyutlu olacağını söylemişti.

Pakette yer alan başlıca talep, İran'ın silah üretiminde kullanılması kaygısı yaratan uranyum zenginleştirme faaliyetinden vazgeçmesiydi.

İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hameney ise dün ülkesinin nükleer enerji programını sürdürmeyi kararlaştırdığını söylemişti.

Genel beklenti, İran'ın paketteki bazı unsurları olumlu bulduğunu belirterek bazı unsurlar konusunda açıklama, bazıları üzerinde müzakere talep etmesi.

Ancak İran'ın nükleer programının bu tartışmalı unsuru üzerindeki müzakerelerin 2003 Ekim'inden bu yana düşe kalka devam ettiği düşünülürse, yeni ve uzun bir müzakere maratonu, dünyanın önde gelen güçleri açısından cazip olmayabilir.

Tahran'ın yanıtı tatmin edici bulunmadığı takdirde Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu 31 Ağustos'ta Güvenlik Konseyi'ne bir rapor sunacak ve Tahran'ın faaliyeti durdurmadığını bildirecek.

Ara formül

Peki bu müzakereler sonunda nasıl bir formül ortaya çıkabilir?


Bazı uzmanlara göre bir müzakere ortamının başlamasına ortam sağlayacak şekilde, faaliyetlere "teknik gerekçeler" adı altında ara verilmesi söz konusu olabilir.

Ancak yanıt tatmin edici bulunmazsa Washington yönetiminin yaptırımlara yönelebileceği belirtiliyor.

Rusya ve Çin şimdiye dek yaptırım olasılığına direnmişti.

Daha evvel alınan BM kararında askeri değil sadece diplomatik ya da ekonomik yaptırımlara kapı aralandı.

Bu nedenle Washington'un ilk aşamada nükleer programla ilgisi olan İranlılara seyahat yasağı getirilmesini, sivil amaçla olduğu kadar nükleer faaliyetlerde de kullanılabilecek bazı malzemelerin satışının yasaklanmasını isteyeceği düşünülüyor.

Bu öneriler de Güvenlik Konseyi'nde uzlaşma yaratmazsa, bazı ülkelerin yine kendi aralarında bir koalisyona gitmesi ihtimal dahilinde.

Uzmanlar İran sorununun iki yıl içinde kriz noktasına geleceğini söylüyor.

Zira İran'ın 2008'de nükleer silah geliştirebileceğine inananlar var.

Dahası 2008'de ABD'de başkanlık seçimleri yapılacak ve Başkan Bush'un bu konuyu halefine bırakmadan çözmek isteyeceği inancı hakim.

İranlı yetkililerse son günlerde yaptıkları açıklamalarda, zaten 27 yıldır yaptırıma tabi olduklarını belirterek, yaptırım olasılığından endişe duymadıklarını belirtiyor.