Somali'de Son Durum

Somali'ye müdahale eden işgalci Etiyopya birlikleri ülkeyi terk etmeye başladı. Geçici Somali hükümeti İçişleri Bakanı Hüseyin Muhammed Farah Aidid, çekilme dolayısıyla Etiyopya birliklerinin bulunduğu askeri kampta basının karşısına geçti.

Toplantıda Aidid, ilk etapta 5 bin kişilik bir gücün ülkeyi terk edeceğini söyledi. Aidid, Somali Devlet Başkanı Abdullah Yusuf'un Etiyopya'da bulunduğu sırada başlayan çekilmenin üç ay içinde gerçekleşeceğini belirtti. Eski savaş ağalarından Muhammed Farah Aidid'in oğlu olan İçişleri Bakanı, iki ülkenin kardeşliğine işaret ederken, Etiyopya birliklerinin sadece yasal olmayan güçleri iktidardan uzaklaştırma konusunda kendilerine yardım ettiklerini ileri sürdü.

Aidid, Zaman gazetesi muhabirinin, 'Yabancı bir ülkenin müdahalesiyle yönetime gelen bir hükümetin Somali halkından destek alıp alamayacağı' yönündeki sorusuna ise şu karşılığı verdi: "Yasallık konusunda bizim bir sorunumuz yok. Biz halkın tercihiyiz."

Somali halkının çekilme sırasında Etiyopya askerlerine yönelik herhangi bir tepkide bulunmaması dikkat çekerken, buna gerekçe olarak Etiyopya'nın yeni hükümet üzerindeki tartışılmaz etkisinden korkmaları gösteriliyor. Ancak Zaman muhabirine konuşan Somalililer herhangi bir yabancı gücü kesinlikle ülkelerinde görmek istemediklerini ifade ediyor.

33 yaşındaki Ahmet Yusuf, Etiyopya'nın yüzyıllardır kendileriyle savaştığını, son 16 yıldaki istikrarsızlığın da tamamen Adis Ababa'nın ürünü olduğunu vurguluyor.

Tercümanlık yapan Muhammed Abdullah da yeni hükümet konusunda herkesin endişe taşıdığını, halkın bu hükümetin Etiyopya'dan emir aldığını düşündüğünü vurguluyor. Abdullah barışçıl olan halkın yine de en kötü hükümetin bile hükümetsizlikten iyi olduğunu düşündüğünü, dolayısıyla güvenliği ve istikrarı sağlayacak herkese destek vereceğinin altını çiziyor.

Geçtiğimiz yıl şubat ayından itibaren ABD destekli savaş ağalarıyla güç mücadelesine giren İslami Mahkemeler Birliği (İMB) haziranda ülkenin çok büyük bir kısmında kontrolü ele geçirmiş, ancak Etiyopya destekli Geçici Hükümet birlikleri yıl başından itibaren düzenledikleri büyük bir hareketle İMB birliklerini yenilgiye uğratmıştı. Ancak ülkenin güneyindeki ormanlık Kismayo kentine kaçtıkları tahmin edilen İMB liderlerinin halen halk arasında büyük bir sempatiye sahip olduğu gözlerden kaçmıyor.

Dünkü çekilme töreni sırasında ülkeyi tam bir savaş alanına çeviren bazı savaş ağalarının yeni hükümete destek amacıyla silahlarını teslim etmeleri de dikkat çekti. Törenden sonra Etiyopyalı General Suem Hagoss komutasındaki Etiyopyalı hafif birlikler başkent Mogadişu sokaklarından geçerek ülkeyi terk etmeye başladı.

Somali İçişleri Bakanı Aidid, Etiyopya birliklerinin tamamen çekilmesinden sonra yerine Malawi, Uganda ve Nijerya'nın yer aldığı Afrika Birliği Barış Gücü askerlerinin yer alacağını söyledi. Aidid bu birliklerinin bir hafta içinde ülkeye varacağını, ayrıca Güney Afrika, Libya, Tanzanya, Angola ve Kongo'nun birlik göndermek için hazırlık yaptığını ifade etti. Bu güce verilecek toplam asker sayısının 8 bin olacağı, ancak bunun Somali gibi geniş bir ülkeyi kontrol etmeye yetmeyeceği belirtiliyor. Somali, 1991'de Siad Barre yönetiminin devrilmesinden sonra savaş ağaları ve aşiretler arasında paylaşılmış ve bunun sonucunda büyük bir yıkıma maruz kalmıştı.

Washington, İMB liderleri ile temasta

Etiyopya'nın Mogadişu'ya müdahalesini destekleyen ve sonrasında Somali'ye hava saldırısı düzenleyen ABD, İMB ile uzlaşma arıyor. Bu çerçevede Amerika'nın Kenya Büyükelçisi Michael Ranneberger, önümüzdeki günlerde İMB'nin önde gelen liderlerinden Şeyh Şerif Şeyh Ahmed ile görüşecek. Amerikalı diplomatın, Şeyh Ahmed'den, taraftarlarına saldırıda bulunmamaları ve siyasi sürece dahil olmaları yönünde çağrı yapmasını isteyeceği ifade ediliyor. Geçtiğimiz hafta Kenya makamlarına teslim olmasının ardından başkent Nairobi'de polis gözetiminde tutulan Şeyh Ahmed, İMB'nin en etkili lideri olarak kabul ediliyor.


Zaman -Cumali Önal-Mogadişu