Aynı imanı paylaşan insanlar bu imanın gereği olan davranış,hal ve hareket birliği içinde olurlarsa kardeşlik bağı ve şuuru güçlenir. Ramazan ve oruç müminlerin ortak ve aynı zamanda yaşadıkları özel bir ay ve ibadettir. Geceleri aynı saate uyanmış evlerin ışıklarını seyretmek, iftar saatinde aynı telaşı yaşamak, gündüzleri aynı ruh halini ve yasakları paylaşmak, coşkulu teravih namazları… birlik ve barberlik ruhunun eşi bulunmaz bir gıdasıdır.
Yahya Kemal'in “Atik Valide'den İnan Sokakta” isimli şiirinden aşağıya aldığım mısralar hem Ramazan neş'esini, hem de bu neş'eyi paylaşanların ortak ruh halini ne güzel ifade ediyor:
İftardan önce gittim Atik-Valde semtine,
Kaç def'a geçtiğim bu sokaklar, bugün yine,
Sessizdiler. Fakat Ramazan mâneviyyeti
Bir tatlı intizâra çevirmiş sükûneti;…
Meydanda kimse kalmadı artık bütün bütün;
Bir top gürültüsüyle bu sâhilde bitti gün.
Top gürleyip oruç bozulan lâhzadan beri,
Bir nurlu neş'e kapladı kerpiçten evleri.
Yârab nasıl ferahlı bu âlem, nasıl temiz!
Tenhâ sokakta kaldım oruçsuz ve neş'esiz.
Yurdun bu iftarından uzak kalmanın gamı
Hadsiz yaşattı rûhuma bir gurbet akşamı.
Bir tek düşünce oldu tesellî bu derdime;
Az çok ferahladım ve dedim kendi kendime:
“Onlardan ayrılış bana her an üzüntüdür;
Madem ki böyle duygularım kaldı, çok şükür

Hayrettin Karaman Yeni Şafak