Genelkurmay Başkanı Joseph Dunford, İncirlik Üssü ve Ankara ziyaretlerinin ardından Türkiye’den ayrıldı. Dunford’ın Ankara ziyaretinin sona ermesinin hemen ardından ABD Savunma Bakanlığı’ndan geçilen bilgi notunda ziyaret, “Bu, iki iyi arkadaştan birinin, sarsıcı bir deneyimden sonra diğerinin iyi olduğundan emin olması içi yapılan bir ziyarettir” denilerek açıklandı.

Dunford’un tüm temaslarındaki atmosferin ‘pozitif’ olduğu, ‘kesinlikle suçlayıcı olmadığını’ söylediği de notta vurgulanıyor.

Ziyaretin 15 Temmuz darbe girişiminin ve Akar’ın ‘kaçırılmasının, etkisiz hale getirilmesinin ve tehdit edilmesinin üzerinden sadece iki hafta sonra’ yapıldığına dikkat çekiliyor. Aynı zamanda Dunford’ın, darbe girişiminin başarısızlığa uğramasından sonra Türkiye’ye yapılan ilk uluslararası lider olduğunun altı çiziliyor ve Dunford’ın “Orgeneral Akar’ı uzun bir süredir tanıyorum. Arkadaşım iyi olduğundan emin olmak istedim” sözlerine yer verildi. 

Görüşmenin ardından Türkiye tarafından, Başbakanlık’tan yapılan açıklamada ise darbe girişimine karşı ABD’den açık ve kararlı tutum beklendiği; PKK/PYD/YPG’nin Suriye’deki faaliyetleri ile ilgili hassasiyetin bir kez daha söylendiği ve Gülen’in iadesi konusundaki beklentinin güçlü bir şekilde ifade edildiği belirtiliyordu.

‘Geniş çapta işbirliğine devam’

ABD Savunma Bakanlığı’nın bilgi notunda darbe girişiminin detaylarına da yer veriliyor:

“Dunford, Akar’ın yardımcılarından birinin de darbe girişimcileriyle birlikte hareket ettiğini kendisine anlattığını söyledi. Akar’ı kaçırıp başına silah dayayarak darbeyi destekleyen bir bildiriyi imzalaması için zorladılar. Reddetti. Erdoğan ülke demokrasisine yapılan saldırıya karşı gelmek ve darbe girişimcilerini bastırmak için Türk halkını sokağa döktükten sonra darbe girişimi başarısızlıkla sonuçlanana kadar Akar, rehin tutuldu.

Akar, ziyaretten memnuniyet duyduğunu ve Türkiye’nin ABD ile geniş çapta birçok konuda, özellikle NATO içinde ve IŞİD’le mücadelede geniş çaplı işbirliğine devam etmek istediğini teyit etti.

Akar Dunford’a, Türkiye’nin İncirlik ve Diyarbakır’daki üslere Amerikan güçlerinin erişimini sağlamaya devam edeceği konusunda garanti verdi. Bu üsler, IŞİD’le mücadelede kilit rolde.

Akar, Genelkurmay Başkanını Türk parlamentosuna da götürdü ve F-16’ların attığı dört bombanın ve helikopter saldırısının etkilerini gösterdi. Turun ardından Dunford bazı milletvekilleriyle de görüştü.”

‘İncirlik ve Diyarbakır’a tam erişimimiz olacak’

Ankara’da yaptığı tüm görüşmelerde Türk yetkililerden “Bölgedeki zorluklarla mücadele edebilmek için Türkiye ve ABD işbirliği yapmalı” cümlesini duyduğunu belirten Dunford, gün boyu temaslarında sabit olan bu fikrin, iki ülke ilişkilerinin öneminin teyidi niteliğinde olduğunu belirtti:

“İhtiyacımız olduğu müddetçe İncirlik, Diyarbakır ve IŞİD’le mücadele ihtiyaç duyulacak diğer tesislere tam erişimimiz olacak.”

Gülen’in iadesi talebi

Görüşmenin ardından Başbakanlık’tan yapılan açıklamada Gülen’in iadesi talebine sıklıkla vurgu yapılsa da, ABD Savunma Bakanlığı’ndan gelen bilgi notunda konuya kısaca değiniliyor.

Dunford’un yaptığı tüm görüşmelerde ‘Kendi tercihiyle Pensilvanya’ya yerleşen eski imam Gülen’in ABD tarafından Türkiye’ye iade edilmesi gerektiği, Türk liderlerin Gülen’in darbe girişiminin arkasındaki isim olduğuna inandığı’ belirtiliyor. Dunford bu taleplere "Türklerin bakış açısını kendi liderlerime ileteceğimden emin olabilirsiniz" yanıtını verdi.

‘Elimde yapılacaklar listesiyle gelmedim’

Dunford, özellikle IŞİD’le mücadelede görüş farklılıkları olsa da iki ordu arasındaki ilişkinin kendisini cesaretlendirdiğini söyledi:

“IŞİD’le nasıl baş edeceğimiz konusunda düşünce farklılıklarımız var. Ama bence bu konular üzerine çalışma arzusu ve ortak bakış açıları, bölgede istikrarı sağlayacaktır.”

Akar, Ağustos ayı içerisinde Dunford’la görüşmek üzere Washington’a bir ziyaret planlamıştı. Dunford, bu ziyaretin 15 Temmuz’un ardından da ertelenmediğini ve yapılmasını umduğunu söyledi. Bu ziyarette IŞİD, üsler, mücadele taktikleri ve daha birçok şey var:

“Bugün bunlar hakkında konuşmadık. Arkadaşımın sarsıcı günler geçirdiğini düşünerek biraz sabırlı olmak istedim. Elimde bir dolu yapılacaklar listesiyle oraya gitmem dostluğumuz için uygun olmazdı. Sadece arkadaşımın sesini yeniden duyduğum için mutluyum.”

Ankara’dan ‘ABD biliyordu’ açıklaması

15 Temmuz darbe girişimini yapan Gülen örgütünün başındaki isim Fethullah Gülen, 1999’dan bu yana ABD’de yaşıyor. 2013’ten bu yana yapılan iade taleplerine bu güne kadar ABD’den olumlu bir karşılık verilmedi. Ankara’dan da, ABD’nin darbe girişiminden haberi olduğuna yönelik açıklamalar geldi.

Bu konuyla ilgili en sert açıklama Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’dan geldi. 24 Temmuz günü Kanal 7'ye darbe girişimiyle ilgili açıklamalarda bulunan Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, ABD'nin, 15 Temmuz darbe girişimini Fethullah Gülen'in yaptığını bildiğini anlattı:

"Sayın Obama kendi adını nasıl biliyorsa o kadar bildiğinden eminim. Amerikan istihbaratının bildiğinden eminim. Amerika Dışişleri Bakanı'nın bildiğinden eminim. Yani şu saatten sonra bunda bir tereddütleri olmadığından çok netim, çok eminim."

TBMM Dışişleri Komisyonu ABD’de

Meclis Dışişleri Komisyonu’ndan bir heyet de, hem darbe girişimiyle ilgili detayları hem de sonrasında yaşananları anlatmak için Washington’a gitti. AK Parti, CHP ve MHP'lilerden oluşan heyet, Pazartesi günü başladığı görüşmeler kapsamında düşünce kuruluşlarını da ziyaret ediyor. ABD Dışişleri Bakanı Yardımcısı Victoria Nuland ile yapılacak olan görüşmede, Gülen’in iadesi talebinin de gündeme gelmesi bekleniyor.

Bugüne kadar Fethullah Gülen’in tutuklanması talebiyle daha önce açılan davaların dosyalarını ABD Adalet Bakanlığı’na gönderen Ankara, şimdi 15 Temmuz darbe girişimiyle Gülen örgütünün bağlantısını ortaya koyan kanıtları topluyor.

Kanıtların toplanmasının ardından ABD'ye verilecek belge hazırlandığında, Dışişleri ve Adalet Bakanları ABD'ye gidecek.

Kaynak: Al Jazeera, AA