İsrail, geçen hafta Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne (GKRY) Barak MX olarak bilinen gelişmiş hava savunma sistemleri teslim etti. Konuya yakın kaynaklar Middle East Eye’dan Ragıp Soylu’ya, Türkiye ile gerginliğin tırmanmasıyla birlikte aralık ayından bu yana GKRY’e üçüncü sevkiyatın yapıldığını söyledi.
Perşembe günü yayımlanan bir videoda, Barak MX sistemine ait parçaları taşıyan bir kamyonun Limasol Limanı’ndan geçtiği görüldü. 150 kilometre menzile kadar tehditleri imha edebilen bu hava savunma sistemi, İsrail Havacılık Sanayii (IAI) tarafından üretiliyor. Reporter sitesi, Barak MX’in teslimatının tamamlandığını ve bu yıl içinde faaliyete geçmesinin beklendiğini aktardı.
Teslimat, IAI’nin eski başkan yardımcısı Şay Gal’ın temmuz ayında kaleme aldığı makalenin ardından geldi. Gal, İsrail’in Kıbrıs’a yönelik yaklaşımını yeniden gözden geçirmesi gerektiğini savunmuş, Yunanistan ve GKRY ile koordinasyon içinde adanın kuzeyini “Türk güçlerinden kurtarmak” için askeri planlar yapılması çağrısında bulunmuştu:
“Böyle bir operasyon, Türkiye’nin anakaradan takviye güçlerini etkisiz hale getirecek, Kuzey Kıbrıs’taki hava savunma sistemlerini ortadan kaldıracak, istihbarat ve komuta merkezlerini yok edecek ve nihayetinde Türk güçlerini ortadan kaldırarak uluslararası alanda tanınan Kıbrıs egemenliğini yeniden tesis edecektir.”
Türkiye, 1974’te adayı Yunanistan’a bağlama girişimiyle sonuçlanan darbe sonrası Kıbrıs’a müdahale etmişti.
Yeni konuşlandırılan sistemlere ilişkin Ankara’dan resmi bir açıklama gelmedi. Ancak 3 boyutlu radarlarıyla gelişmiş gözetleme ve istihbarat kapasitesi bulunan Barak MX, 460 kilometreye kadar menziliyle Türkiye’nin güney hava sahasının önemli bölümünü kapsayan “hava savunma kalkanı” oluşturuyor.
1997’de GKRY’nin Rus yapımı S-300 hava savunma füzelerini satın almaya çalışması, Ankara’nın sert tepkisine yol açmış, iki tarafı savaşın eşiğine getirmişti. Kriz, S-300’lerin Yunanistan’a konuşlandırılmasıyla son bulmuştu.
Türk savunma analisti Arda Mevlütoğlu, Barak MX için “Bu sistem, 1997’de sipariş edilen ancak hiç kullanılmayan S-300’lerden çok daha tehlikeli” dedi. Mevlütoğlu, İsrail ile Güney Kıbrıs arasındaki askerî ilişkilerin geldiği nokta dikkate alındığında, bu güçlü hava savunma sisteminin ve radarın Doğu Akdeniz’de İsrail’in istihbarat ağının merkez unsurlarından biri olacağını vurguladı.
Mevlütoğlu’na göre Barak MX, radar kabiliyetleri sayesinde sadece hava hedeflerini değil, 100 kilometreye kadar obüs, havan ve roket atışlarını da tespit edebiliyor. Bu da sistemin, hem Kıbrıs’taki hem de Doğu Akdeniz’in tamamındaki Türk hava ve kara unsurları için ciddi tehdit oluşturduğu anlamına geliyor.
CHP Genel Başkan Yardımcısı ve emekli Tümamiral Yankı Bağcıoğlu sistemin konuşlandırılmasını “uluslararası hukukun ihlali” olarak değerlendirdi. Bağcıoğlu, “Bu adım, Doğu Akdeniz’de ve Kıbrıs’ta kırılgan dengeyi bozacak, Türkiye’nin ulusal güvenliğini doğrudan tehdit edecektir” dedi.
Güney Kıbrıs Savunma Bakanı Vasilis Palmas ise salı günü yaptığı açıklamada, Türkiye’nin adayı işgal etmeyi sürdürdüğünü ileri sürerek hükümetin caydırıcı kapasite geliştirme yükümlülüğü bulunduğunu söyledi. Palmas, Barak MX’in İsrail ile bir savunma anlaşmasının parçası olup olmadığı sorusuna, “Silahlanmaya dair kararlarımız tamamen egemenliğimiz kapsamında” yanıtını verdi.
Palmas, “İsrail ile Türkiye arasındaki herhangi bir çatışma bizi ilgilendirmez. Bizim temel görevimiz kendimizi korumak” ifadelerini kullandı.
Türk güvenlik kaynakları ise sistemlerin hâlen Baf Hava Üssü’nde test aşamasında olduğunu, aktif hizmete alınmadığını belirtti. Kaynaklar, sonraki İsrail sevkiyatlarının da yakından izlendiğini aktardı.(Harici)