ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Marie Harf, Mısır'da darbe karşıtı 529 kişiye "şiddete teşvik" suçlamasıyla idam cezası verilmesi karşısında şoke olduklarını belirterek, “529 sanığın iki gün süren bir davada uluslararası standartlarda yargılanabileceği mantığa aykırı” dedi.
Konudan "derin kaygı" duyduklarını belirten Harf, şunları söyledi:
"Ağustos ortasında iki meydanın boşaltılması sonrasında güvenlik personeli ve polis merkezine yönelik şiddetin yanı sıra, bir polisin öldürülmesiyle ilgili olarak 529'dan fazla Mısırlıya idam cezası verilmesinden derin kaygı duyuyoruz, açıkçası, ciddi şoke olduk."
Savunma tarafının temyize gidebileceğini belirten Harf, "Ama, iki günlük duruşmada 529 sanıkla birlikte, uluslararası standartlara uygun biçimde delillerin ve tanık ifadelerinin adil şekilde gözden geçirilmesi mümkün görünmüyor” diye konuştu.
Erdoğan'dan Batı'ya tepki
Başbakan Erdoğan, Mısır'daki idam kararlarına tepkisini Ankara'da seçim çalışmaları sırasında gösterdi. Erdoğan, "Tam 529 idam kararı. Ey Batı, neredesin? Sesin niye çıkmıyor? Hani Avrupa Birliği'nde idam kalkmıştı, niye sesiniz çıkmıyor" dedi.
Müslüman Kardeşler Teşkilatı. 529 üyesi hakkında verilen idam kararıyla ilgili yazılı açıklama yaptı. Kararı 'İhvan'ı yok etmeye yönelik bir operasyon' olarak niteledi. Açıklamada "Amaç devrimin barışçıl yoldan çıkarılması, ancak bu hedeflerine ulaşamayacaklar, barışçıl devrimimizi devam ettireceğiz" ifadelerine yer verildi.
Mahkemenin karar vermedeki hızını da eleştiren İhvan, dava dosyasının binlerce sayfadan oluştuğunu, yargıçların, bu dosyaların hepsini okumadan, tanıkları ve savunma avukatlarını dinlemeden karar verdiğini iddia etti.
Ürdün'deki Müslüman Kardeşler Teşkilatı da Mısır'da yaşananlara tepkili. Yazılı açıklama yapan Ürdün İhvanı, "Bugün verilen karar, 3 Temmuz 2013'te yapılanın kesinlikle halk iradesine karşı darbe olduğunu bir kez daha şüphe götürmeyecek şekilde ortaya koydu. Kararlardan sadece Mısır'daki darbeciler değil, onlara destek veren bütün ülkeler sorumlu" ifadelerini kullandı.
'Karar hukuk dışı'
Mısır'daki idam kararlarına Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu da sert tepki gösterdi. Davutoğlu, kararın hukuk dışı olduğunu ve darbe sonrası sürecin antidemokratikliğini ortaya koyduğunu söyledi.
Davutoğlu, “Bir ülkede 529 kişi idama mahkum edilmişse, Rabia Meydanı’nda şehit olanların hesabını kim verecek? Bu idamlar üzüntü verici bir gelişme. Biz Mısır halkının basiretine güvendik. Mısır’da bir an önce demokratik sisteme dönülmesi önemli. İdam kararları bile yönetimin nasıl hukuk anlayışından uzak olduğunu ortaya koymuştur” dedi.
Af Örgütü'nden kınama
Uluslararası Af Örgütü, Mısır'da 529 İhvan üyesine şiddete teşvik suçundan verilen idam cezasını kınadı ve kararın "anlamsız" olduğunu bildirdi.
Örgütün Kuzey Afrika ve Ortadoğu Direktör Yardımcısı Hassiba Hadj Sahraoui, böyle bir karara daha önce sadece Mısır'da değil, dünyanın hiçbir yerinde rastlanmadığını belirtti. Sahraoui, tek bir seferde 529 kişi hakkında idam cezası kararı verilmesinin son yıllarda gördükleri idam cezalarının "en büyüğü" olduğunu ifade etti. Mahkemelerin Müslüman Kardeşler taraftarlarını cezalandırmakta çok hızlı davrandığını belirten Sahraoui şöyle devam etti:
"Ancak mahkemeler güvenlik güçlerinin büyük insan hakları ihlallerini görmezden geliyor. Binlerce Mursi destekçisi hapishanelerde çürürken, yüzlerce eylemcinin ölümüne dair düzgün bir soruşturma başlatılmadı. 37 tutuklunun ölümü için sadece tek bir polis memuru hapis cezasıyla karşı karşıya."
Sahraoui, açıklamasında Mısır'da önceki yıllardaki idam sayılarına da yer verdi. Uluslararası Af Örgütü'ne göre, Mısır mahkemeleri 2013 yılında en az 109 kişiye idam cezası verdi. Bu sayı 2012 yılında en az 91 iken, 2011 yılında ise en az 123'tü.
Öte yandan Fransa Dışişleri Bakanlığı da, Müslüman Kardeşler 529 İhvan üyesinin idam cezasına çarptırılmasına tepki gösterdi. Bakanlık, 529 kişiye verilen idam cezasının 'endişeyle karşılandığını' bildirdi.
Kaynak: Al Jazeera ve AA