Nitekim, uzun süredir Trump’ın iş yapma biçiminden rahatsız olan Avrupa Birliği ülkeleri Türkiye konusunda güçlü bir irade ortaya koymuşlardır.

Bu kriz de göstermiştir ki, Türkiye Trump ve Putin seçeneğine mahkum değildir. Hele hele Rusya-Çin ve İran’ın içinde olduğu, hiçbir ekonomik ve siyasi değeri olmayan Şangay gibi uyduruk bir adrese hiç mahkum değildir, ayrıca böyle bir seçeneğe ihtiyacı da yoktur. Çünkü Türkiye, esas itibariyle AB ile müzakere süreci içinde olan bir ülkedir. Avrupa ile olan ticaret hacmi de, kriz anlarında ortaya çıkan irade de bunun en önemli göstergesidir

Hiç kuşkusuz bütün uluslararası ilişkilerde olduğu gibi, Avrupa ile olan ilişkiler de karşılıklı ekonomik ve politik çıkar esasına dayanmak durumundadır. Önemli olan bu çıkarları vazgeçilmezlik temelinde sürdürme maharetini gösterebilmektir.

Bu vesileyle bir gerçeğin altını kuvvetle çizmekte yarar var; AB ile ekonomik ve politik ilişkilerini güçlü bir müttefiklik esasına dayandırabilen bir Türkiye’nin gerek ABD, gerek Rusya, gerekse Ortadoğu ülkeleri nezdinde eli daha da güçlü olacaktır.