Obama, ABD Adalet Bakanlığı'nda yaptığıkonuşmayla NSA'in istihbarat takibi yöntemlerine dair planladığı reformları açıkladı.

Konuşmasında ABD istihbarat kurumlarınınfaaliyetlerini öven ve bunların ne kadar gerekli olduğunu tarihten örneklerle anlatan Obama, "Bununla birlikte, düzgün koruma tedbirleri olmadan bu tür (telefon dinleme) programların özelhayatlarımızı daha fazla açığa vurmadakullanılabileceğine dair eleştirilerin haklı olduğuna inanıyorum...Yeni bir yaklaşıma ihtiyacımız var. Dolayısıyla, (Vatanseverlik Yasası'nın) 215. Bölümü'nü mevcut haliyle sona erdirecek bir geçiş sürecinin hayata geçirilmesi ve hükümet bu toplu üst veriyi elinde tutmadan daihtiyacımız olan kapasiteleri koruyacak mekanizmaların oluşturulması talimatı verdim" dedi.

Obama, Amerikan istihbarat kurumlarına da, "Zorlayıcı bir ulusal güvenlik maksadı olmadıkça, yakın dost ve müttefik ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarının iletişimlerininizlenmemesi" talimatını verdiğini belirtti.

Başkan Obama, "Dünya genelindeki insanlar da, milliyetleri ne olursa olsun, şunu bilmeliler ki ABD, ulusal güvenliğimizi tehdit etmeyen sıradan insanları gizlice dinlemiyor ve onların mahremiyet kaygılarını hesaba katıyoruz. Bu, yabancı liderler için de geçerli. Bu konuya yönelik gösterilen anlaşılır ilgiyi gözönüne alarak, istihbarat camiasına şunu net olarak ortaya koydum, zorlayıcı bir ulusal güvenlik maksadı olmadığı müddetçe, yakın dost ve müttefiklerimizin devlet ve hükümet başkanlarının iletişimlerini izlemeyeceğiz. Ulusal güvenlikekibim ve istihbarat camiasına, ilerleyen dönemde güveni yeniden inşa edecek şekillerde aramızdaki koordinasyon ve işbirliğini derinleştirmek için yabancı muhataplarıyla birlikteçalışmaları talimatı verdim" diye konuştu.

ABD istihbaratının faaliyetleriyle ilgili gizli bilgileri sızdıran Edward Snowden'akonuşmasında bir cümleyle değinen Obama, "Açık bir soruşturmanın olduğunu gözönüne alarak, Sayın Snowden'ın eylemleri ya da niyetleri üzerinde durmayacağım. Şunu söyleyeceğim, ülkemizin savunması, ülkemizin sırlarının emanet edildiği kişilerin sadakatına da kısmen bağlıdır. Eğer hükümetin politikalarına itiraz eden herhangi bir kişi, gizli bilgilerikamuoyuna ifşa etmek için bu politikayı kendi eline alırsa, o zaman halkımızı hiçbir zamangüvende tutamayız ya da dış politika yürütemeyiz" ifadesini kullandı.

ABD Başkanı Barack Obama, "Devletlerin eşsiz gücü dikkate alındığında, liderlerin 'Bizegüvenin, veri toplamamızda kötüye kullanma olmayacak' demesi yeterli değildir. Tarih,güvenlerin ihlal edildiği örneklerle dolu. Devlet sistemimizin önceliği, özgürlüklerin, gücün iyi niyetine değil, gücün kanunlarla kısıtlanmasına bağlı olması üzerine inşa edildi" dedi.

Obama ayrıca "İstihbarat önceliklerimiz ve hassas hedefler hakkındaki kararları yıllık temelde gözden geçireceğiz, böylece eylemlerimiz üst düzey ulusal güvenlik ekibim tarafından düzenli şekilde incelenecek. Vatanseverlik Yasası'nın toplu telefon kayıtlarınıntutulması hakkındaki 215. bölümü, toplu üst veri programını mevcut haliyle sona erdirecek bir geçiş ve hükümetin bu toplu üst veriyi elinde tutmadan da ihtiyacımız olan kapasitelerimuhafaza edebilecek bir mekanizmanın oluşturulması için talimat veriyorum" diye konuştu.

Barack Obama, ABD Adalet Bakanlığı'nda yaptığı konuşmayla NSA'in istihbarat takibi yöntemlerine dair planladığı reformları açıkladı.

İstihbaratın, tarih boyunca hem ABD hem de dünyanın korunmasındaki işlevlerinden örnekler veren Obama, gelişen teknolojinin tehditlerin boyutlarını da artırdığını ve özellikle 11 Eylül saldırılarından sonra ABD istihbarat camiasının da geleneksel yöntemlerin çok daha ötesine geçerek bir dönüşümden geçmesi ihtiyacının doğduğunu belirtti. Obama, bu süreçte senatör olduğu dönemde "İleri sorgulama yöntemleri", izinsiz dinlemeler gibi, kendisinin de karşı çıktığı bazı aşırılıklara kaçıldığının görüldüğünü ve Başkan olduktan sonra bu aşırıuygulamaların bazılarını frenleyici düzenlemeleri hayata geçirdiklerini hatırlattı.

Yeni teknolojilerin gücünün, Amerika'nın istihbarat alanında "Yapabilecekleri" üzerindekiteknik kısıtlamaları azalttığına dikkati çeken Obama, "Bu durum hepimize, 'neler yapmalıyız'a dair zorlu sorular sormamız için özel bir yükümlülük getiriyor" ifadesini kullandı.

Obama, Başkan olduktan sonra, ülkenin takip ve izleme programlarının ulusal güvenlik ekibi ve avukatlarca gözden geçirilmesi ve bazı durumlarda işleyişte değişiklikler yapılmasıtalimatı verdiğini, denetim mekanizmalarını artırdıklarını aktardı. Bu programları toptandurdurma gibi bir adımı ise atmadığını vurgulayan Obama, ülkenin istihbarat kurumlarınınfaaliyetlerini överek, "(Bu programları durdurmamam) Sadece onların bizi daha güvenli hale getirdiğini düşünmemden değil, aynı zamanda bu ilk gözden geçirmedeki hiçbir unsurun, istihbarat camiasımızın yasayı ihlal etme ya da vatandaşların sivil özgürlüklerine saygısızlık etme gibi bir gayretinin olduğu yönünde bir belirti ortaya koymaması" dedi.

 "Önümüzdeki görev, operasyonlarımıza verilen zararı tamir etmek..."

 Obama, bununla birlikte, istihbarat konusunda teknolojik kapasitelerdeki değişimin mahremiyetin korunmasına yönelik mevcut düzenlemelere dair bazı yeni sorular ortaya çıkardığını, bu nedenle güvenlik ve özgürlükler arasındaki denge konusunda kamuoyunda daha güçlü bir tartışmanın olması gerektiğini belirterek, "O dönemde bilmediğim şey isekonuşmamdan haftalar sonra, yetkisiz şekilde yapılan bir sızdırma yığınının, hem içeride hem de yurt dışında bugüne kadar süren sert tartışmalara yol açacağı" diye konuştu.

Obama, bu noktada Amerikan istihbarat belgelerini medyaya sızdırmasıyla ABD ve dünyagündemini sarsan kişi olan NSA sistem analisti Edward Snowden'ı kastederek, bu tür ifşaların Amerikan istihbaratının operasyonlarına da zarar verdiğini söyledi. Obama, şunları söyledi:

"Şimdi önümüzdeki görev, operasyonlarımıza verilen zararı tamir etmek ya da gelecekte yeni sızdırmaların önlenmesinden daha öte, anayasamızın gerektirdiği sivil özgürlükler ve mahremiyetin korunmasını onaylarken, kendimizi nasıl koruyacağımız ve dünyadaki liderliğimizi nasıl devam ettireceğimize dair bazı önemli kararlar almalıyız. Bunu sadece doğru olduğu için değil, terörizm, kitle imha silahlarının yayılması ve siber saldırılar gibi tehditlerin yakın zamanda ortadan kalkmayacak olması nedeniyle yapmalıyız ve istihbarat camiamızın uzun vadede etkili olması için, Amerikan halkının ve dünya genelindeki insanların güvenini korumalıyız. Bu çaba bir gecede tamamlanmayacak ve teknolojik değişimin hızı gözönüne alındığında, Amerika'nın bu tartışmaya son kez sahne olmasını da beklememeliyiz".

 "Diğer ülkeler de ABD'nin istihbaratına bağlı"

 Ülkenin istihbarat toplama yöntemleriyle ilgili bir süredir yürütülen gözden geçirme çalışmasına işaret eden Obama, "İstihbaratın gerçek düşman ve tehditlere karşı koymada hayati bir rol oynadığını" herkesin kabul ettiğini belirterek, istihbarat kurumlarının tek yönlü olarak silahsızlandırılamayacağını, diğer ülkelerin istihbarat servislerinin de ABD'yi dinlemeye çalıştığının farkında olduklarını belirtti.

Obama ayrıca NSA'i şiddetli biçimde eleştiren bazı ülkelerin bile özelde Amerika'nın dünyanın tek süper güç olarak özel sorumluluklarının bulunduğunun farkında olduğunu ve bu noktada onların da kendi halklarını korumak için ABD'nin topladığı istihbarata ihtiyaç duyduklarını bildiklerini ifade etti.

Ancak hükümetin izleme standartlarının yüksek olması gerektiğini dile getiren Obama, "Devletlerin eşsiz gücü dikkate alındığında, liderlerin 'Bize güvenin, veri toplamamızda kötüye kullanma olmayacak' demesi yeterli değildir. Tarih, güvenlerin ihlal edildiği örneklerle dolu" diyerek, özgürlüklerin gücün iyi niyetine değil, gücün kanunlarla kısıtlanmasına bağlı olduğunu söyledi.

 Yürütme tarafından denetlenmesi güçlendirilecek

 Obama, bu noktadaki yeni düzenlemelerine değindi.

İlk olarak, hem içeride hem dışarıda istihbarat faaliyetleriyle ilgili yeni bir başkanlık talimatını onayladığını belirten Obama, bu kapsamda, istihbarat faaliyetlerinin yürütme tarafından denetlenmesini güçlendireceklerini söyledi.

Obama, "Güvenlik gereksinimlerimizi, ama aynı zamanda da ittifaklarımızı, Amerikan şirketlerinin endişeleri de dahil ticaret ve yatırım ilişkilerimizi ve mahremiyet ve temel özgürlüklere bağlılığımızı dikkate almamızı temin edecek. İstihbarat önceliklerimiz ve hassas hedefler hakkındaki kararları yıllık temelde gözden geçireceğiz, böylece eylemlerimiz üst düzey ulusal güvenlik ekibim tarafından düzenli şekilde incelenecek" ifadesini kullandı.

 Amerikalıların mahremiyetini koruyan tedbirler güçlendirilecek

 Obama, izleme faaliyetlerine daha fazla şeffaflık kazandırmaya dönük program ve prosedürleri reformdan geçireceklerini, Amerikalıların mahremiyetini koruyan tedbirleri güçlendireceklerini vurguladı.

Kongre'ye, Yabancı İstihbarat İzleme Mahkemesi'nin (FISA) önüne gelen önemli davalarda bağımsız bir ses sunmak için hükümet dışındaki avukatlardan oluşan bir panelin oluşturulması yetkisi verme çağırısı yaptığını belirten Obama, yabancı ülke vatandaşlarına yönelik korumaların da artırılması, Vatanseverlik Yasası'nın 702. maddesi altında Amerikalılar ile yabancı vatandaşlar arasındaki iletişim takibine ilave kısıtlamalar getirecek reformlar başlatmaları talimatını verdiğini aktardı.

Obama, Snowden'ın sızdırmaları sonrasında ülkede çok tartışılan Vatanseverlik Yasası'nın 215. maddesi altındaki toplu telefon kayıtlarının tutulması konusunda, bu programın telefon görüşmelerinin içeriğiyle ya da telefonda görüşen kişilerin adlarıyla ilgilenmediğini, bunun yerine, telefon numaralarının, konuşma süreleri ve saatlerinin bir kaydını sağladığını, bu üst verinin, bir terör şüphesi durumunda incelenebildiğini belirtti. Özellikle 11 Eylül saldırılarından sonra buna ihtiyaç duyulduğunu, NSA'in sıradan Amerikalıların telefonlarını dinlemesini içermediğini dile getiren Obama, bununla birlikte, düzgün korumalar olmadan bu tür bir programın özel hayatlar hakkında daha fazla bilgiyi açığa çıkarmada kullanılabileceği ve daha kapsayıcı ve müdahale edici toplama programlarına yol açabileceğine dair eleştirileri de haklı bulduğunu söyledi.

Barack Obama, programı eleştirenlerin, programın kamuoyunda tartışmaya hiçbir zaman açılmamış olmasına yönelik getirdiği eleştirilerinde de haklı olduklarını belirtti.

"Tüm bu nedenlerden dolayı, yeni bir yaklaşıma ihtiyacımız olduğuna inanıyorum" diyen Obama, "215. Bölüm toplu üst veri programını mevcut haliyle sona erdirecek bir geçiş ve hükümetin bu toplu üst veriyi elinde tutmadan da ihtiyacımız olan kapasiteleri muhafaza edebilecek bir mekanizmanın oluşturulması için talimat veriyorum" ifadesini kullandı.

Obama, bunun kolay olmayacağını belirtirken, kendi talimatıyla kurulan komisyonun aralık ayındaki raporunda, servis sağlaycının ya da üçüncü bir tarafın toplu kayıtları muhafaza etmesi, hükümetin de gerektiğinde bilgiye erişmesinin önerildiğini hatırlatarak, bu iki seçeneğin de zorluklarına dikkati çekti. Obama, bu sistemin nasıl işleyebileceğine dair kesin tespitler yapabilmek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç olduğunu kaydetti.

ABD Başkanı Obama, bu geçiş dönemi sırasında, veri tabanının sadece bir adli bulgu ya da gerçek bir acil durumda incelenebilmesi için Adalet Bakanı'na FISA mahkemesiyle çalışması talimatı verdiğini söyledi.

NSA'in telefon kayıtlarını depolama yeteneğinin elinden alınmasını isterken, bu kayıtların nerede tutulması gerektiğine dair somut bir öneride bulunmayan Obama, istihbarat camiası ve Adalet Bakanı'na seçenekleri araştırmak üzere 60 günlük süre verdi.

Kaynak: AA