Mehmet Zahit Kotku Anılıyor

Mehmed Zahid Kotku 1980 yılı 13 Kasım'ında vefat etmişti. Vefatının yıl dönümünde bazı isimlere Merhum Kotku'yu sorduk.

Mustafa Özçelik

Çağımızda bir irfan ehli: M. Zahid Kotku

Hafızamı yokladığımda M. Zahit Kotku ismiyle ilgili şöyle bir fotoğraf var: Bağlılarından Prof,.Dr. Nazif Gürdoğan'ın doğru tespitiyle o, "Görünmeyen Üniversite" idi. Bir irfan mektebinin mütevazi hocası olarak çok sayıda insan yetiştirdi. Üstelik bunların çoğu yüksek tahsil çağındaki gençlerdi. Dolayısıyla bu nesil, Türkiye'de hâlâ etkisini sürdüren ve irfani, fikri ve sanatsal anlamda bir gelenek oluşturmuş bir nesildir. Aralarından devlet adamları bile çıkmıştır.

Ramuz'ul El Hadis, benim neslimin de başucu kitaplarından biridir. Hz. Peygamber, hadis ve sünnet şuuru kazanmamızda bu eserin mühim bir işlevi olmuştur. Yine "Tasavvufi Ahlak" isimli eseri de benim neslimde tasavvuf meselesine sıcak bakış konusunda tesirli olmuş bir kitaptır.

Onu vefatına yakın yıllarda şahsen de görmek ve sohbetini dinlemek kısmet oldu. Dahası, seksen öncesi yükselen tasavvufi rüzgâr etkisiyle bir gün Bursa'ya geldiğini işitince bağlanmak niyetiyle dayımın oğluyla birlikte peşine düştük. Kısmet olmadı. Şehre gediğimizde o, ayrılmıştı.  Fakat içimizde estirdiği bu rüzgâr sebebiyle sufîliğe hep yakın durduk. Bu konuda karşı rüzgârlar estiği zamanlarda bile bu tavrımız değişmedi.  Söylenmesi ne kadar uygun olur bilemiyorum ama dayımın oğlu, o susuzluğunu başka bir Nakşi şeyhine bağlanarak gidermeye çalıştı. Bize de başka bir irfan mektebinin kapısında diz çökmek nasip oldu. Ama sonuçta içimizdeki tasavvufi alakanın doğmasında etkili olan isim M. Zahit Kotku hazretleri idi. Dolayısıyla kişisel tarihimde onun böylesi önemli bir yeri olduğunu söylemeliyim.

Kotku hazretleri cemaatinin bu ülkede çok önemli bir hizmeti ve açılımı vefatından sonra hizmeti üslenen M. Esat Coşan önderliğinde yapılan dergi-radyo çalışmalarıydı. Bana da bir dönem İslâm, Kadın Aile, İlim sanat dergilerinde yazmak ve Gül Çocuk dergisinde yayın kurulu üyeliği yapmak nasip oldu. Kotku hareketinin son zamanları ise bir trajik durum arz eder. İşin içine siyaset girdi. Ayrılmalar, bölünmeler oldu. Bizimki organik bir bağ olmadığı için bu gelişmelerin dışında idik. Ama hazin olan şu ki, dergiler kapandı. Hareket ciddi bir sekteye uğradı ve hele Esat Coşan'ın ölümünden sonra ise M. Zahit Kotku döneminin mücadelesinden ve hizmetinden bir eser kalmadı. Marjinal bir harekete dönüştü. Tabi bu arada bu topluluk içinde bulunmanın siyasi, iktisadi" nimetlerini devşirenler de olmadı değil" Bu da gösteriyor ki, camide, dergâhta olan samimiyet ve gayret hayata çıkınca ne yazık ki aynı saflığı ve samimiliğini koruyamıyor. Kotku hareketi de sonuçları itibariyle bir bakıma böyle oldu. Ama her şeye rağmen düşünce, edebiyat, siyaset hatta ekonomi hayatımızda önemli etkiler yaptığı da ortadadır.

Süleyman Zeki Bağlan:

Hocaefendi'yi tanımak için Mustafa Özdamar'ın "Şeyh Kotku" kitabında çok malumat vardır.

Birçok sözünü hatırlıyorum şimdi:

"Seveceklerinizin başında Allah'ı sevin , kendinizde varlık görmeyin, başkalarında kusur görmeyin!"

Oruç, namaz, kul hakkı varsa ödeyin, günaha mucip olacak yerlerden sooon derece uzak durarak; kimsenin işine gücüne karışmayın.  
Bu fakir kardeşinizi de duadan unutmazsınız.

Nisan yağmuru balığın karnında inci, yılanın karnında zehir. Hakikaten Anadolu'da tarlada ot, koyunun sırtında et yapar.
 
Dünyada her şey boş, para da boş kitap da boş, şöhret de boş. Mühim
Dervişlik de boş, şeyhlik de boş, mühim olan iyi bir kul olabilmek."

50'li yıllarda toplu iğneye bakıyor Hoca, batı mamulü. Bunu talebelerine söylüyor. Onlar da harekete geçiyorlar ve Gümüş Motor Fabrikası kuruluyor 1959 yılında. %95'i yerli.

Gümüş Motor günümüzde Pancar Motor diye devam ediyor! Başında da Erbakan vardı.

Hocaefendi tüm talebelerinin okumasını istiyordu. Allah rahmet eylesin. Mekanı cennet olsun.

Bestami  Yazgan:  Güzele Selam

                           -M. Zahid Kotku efendi için- 

Halil İbrahimce aç yüreğini, 
Yunus ol cömertçe saç yüreğini, 
Hakkı bilmiyorsa geç yüreğini, 
Bugünden yarına ezele selam, 
Sevgiye, dostluğa, güzele selam... 
  
Gönülleri sevgiyle mayalayıp hakikat ve marifet çiçeği açtıranlara selam olsun... 

Adem Turan sordu

ademturan1960 at gmail.com

dunyabizim