İnsani finans

Abdurrahman Dilipak

Evet, biz “Sermayenin vicdanı” olacağız! Biz kapitalist değiliz. Yani “Paracı” değiliz. Yani her şey, parası olanlara göre, parası olanlar tarafından, parası olanlar için olmayacak!

Aslında belki bankadan önce parayı konuşmak gerek. “Kâğıt Para” Faust’ta, Goethe’nin dediği gibi “Şeytan’ın bir oyuncağı” mı? Aslında dolar işte tam da böyle bir para. Dolar, aynı zamanda kapitalizmin hisse senedi gibi bir şey. Dolar’dan sağlanan kâr kapitalizmle kâr ortaklığı gibidir. Hatta biraz uluslararası derin devletle çıkar ilişkisi kurmak gibi bir şeydir, zorunlu olmayan ticari faaliyetler dışında doları tercih etmek!

Artık gerçek para yok. Taşımak zor, güvenlik sorunu var ve ayarı bozuk bir para suiistimale açık.

Bugün sadece “Kaime” yok, “kaydi para”, sadece bir kayıttan ibaret, bilgisayarda bir seri numaradan ibaret para da var. Karşılıksız basılan paralar var, “Proje paraları” var.

21. yüzyıla gelirken bir de “plastik para” çıktı. Kredi kartları. Sonra, “Para ile para alınıp satılmaz” derken döviz borsası oluştu. Faiz/Enflasyon sarmalı içinde savrulup gitti ülke ekonomileri.

Mesela bir de “Rezerv para” var. “Kaydi para” deyince, mesela “Petro dolar” buna örnek, şeker, pirinç, bakır, nikel, altın, elmas hep bu para ile dönüyor. “Rezerv Para” Merkez bankalarında tutulan para, biraz altın, daha çok teminat olarak tutulan, dış ticaret ve ödemeler dengesi, bankalardaki döviz mevduat hesaplarının munzam karşılıkları genellikle dolar. Buna “Rezerv para” diyoruz. Mesela bugün Merkez Bankasının rezervi 120 milyar dolara yakın.

Şimdi buna bir de BITCOIN eklendi. Benzer para birimleri Ethereum, Litecoin, Ripple piyasada tedavül etmeye başladı bile.

Türkiye’de vadeli işlemlerde kullanılacak Block Chance teknolojisi ile çalışacak bir sanal para üzerinde çalışma son aşamada, yine altın karşılığı sanal para çalışması da öyle.

Bu ülkede, birçok güçlüklere rağmen, güzel şeyler de oluyor, inşallah bu çabalar aratarak devam edecek. Dünyadan yüzlerce uzmanın, sektör aktörünün katılımı ile GPAS İstanbul,  “HAK” odaklı İNSANİ FİNANS zirvesi 16-17 Kasım’da Haliç Kongre Merkezi’nde gerçekleştirilecek. Cumhurbaşkanlığının himayesinde gerçekleştirilecek zirvenin ev sahipliğini MÜSİAD ve IBF yapıyor. Zirvenin tanıtım kataloğonda bir tesbit var: “Dünya finans sistemi tıkandı”. Aslında dünya sisteminde tıkanmayan ne var ki! Temelde bu kapitalizmin krizidir. Dünya enflasyon ve riba kıskacında. Bankacılık sistemi bu cehenneme körükle gidiyor adeta. Zirveyi hazırlayanların bu konudaki tesbitleri şöyle: “İnsanı ve insani değerlerin, parasal değerlerin çok gerisinde kaldığı bir dönemden geçiyoruz. Kayıtsız şartsız, sadece para kazanmayı amaçlayan ve bireyin toplumdaki varoluşunu da sadece bu finansal güce endeksleyen mevcut sistem, dünyanın hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerinde, telafisi zor krizler yaşatıyor. Toplumda gelir adaletsizliğine, dolayısıyla huzursuzluk ve belirsizliklere sebep oluyor. Mevcut finansal sistem; fikir sahipleri ve girişimcileri, yatırımcılarla bir araya getirmek, üretimi ve üreteni desteklemek yerine daha çok suni finansal araçlarla para kazanmaya çalışıyor. Finansal maliyetler yükseliyor. Proje sahipleri uygun kaynak bulamıyor ve hayallerini gerçekleştiremiyor, iş adamları girişimlerini sürdüremiyor, toplum yararına birçok yatırım projesi hayata geçmiyor. Küçük birikim sahiplerinin üretim ekonomisine katılmasına olanak sağlamıyor, geniş kitleleri mevduat, döviz gibi sınırlı sayıda ve marjlarda finansal tercihe zorunlu bırakıyor. Ve acı ama gerçek olan, birlikte kazanmanın, birlikte refaha kavuşmanın sanıldığı kadar zor olmaması. Bunun yolu, insanı ve insanlığın evrensel mutluluğunu her şeyin üstünde tutmaktan, insanı insan yapan değerleri ve insanın kendisini önemsemekten geçiyor. İnsanı hiçe sayan her sistem sonunda çöküyor. İflas ediyor. İnsani Finans; bu değerleri her şeyin üstünde tutan girişimci, yatırımcı ve profesyonelleri, bir yanda üretmek bir yanda yatırım yapmak isteyenleri bir araya getiriyor. Paylaşmayı, çalışmayı, üretmeyi, birlikte kazanıp, bölüşmeyi hedefliyor.” 

İnşallah, bu konuda Türkiye’nin yol haritasını çizmek, geleceğin dünyasını inşa etme konusunda kimin, neyi ne zaman yapması gerektiği konusunda herkesin ev ödevlerini hazırlaması için bir başlangıç olarak, yasama, yürütme ve yargının, STK, basın, üniversitelerin ellerini taşın altına koydukları bir finans şurası da gerçekleştirilir. Serbest finans bölgesi, sanal para, bankacılık sisteminin yeniden yapılandırılması, Merkez Bankalarının durumu, LİBOR, reyting kuruluşları, uluslararası sistem, uluslararası ticaret, kaydi para, rezerv olarak tutulan paralar gibi konular, sadece bugün için değil, geleceğin muhtemel sorunlarına çözüm olacak bir evrensel bakış açısı ile ele alınır. Biz alemlere rahmet olarak gönderilen bir peygamberin ümmetiyiz. Bütün insanlığın sorunlarına çözüm olacak bir model ortaya koymak zorundayız. Sadece Müslümanlar için çözüm olacak bir “Mübah piyasa” ile yetinmemiz mümkün değil. Geçmişin bilgi birikimi, acıları, geleceğin umudu ile bugünden başlayarak, efradına cami, ağyarına mani bir çözüm üretmeliyiz.

Artık Karanlığa küfretmekten öte, kalkıp bir mum yakma zamanıdır. Bu yönde her yerde bir takım çalışmalar var. Bunları senkronize etmemiz gerekiyor. Mesela sanal para konusunda İstanbul Borsası’nda Altın Borsası da, Takas Bank da bir çalışma yapıyor. Bu işin önünde mevzuat engelleri de var. Bir yandan mevzuatın hazırlanması, öte yandan kamu kurumlarının bu konuda alt yapısını tamamlaması gerekiyor ve tabi sektör aktörlerinin de. Üniversite, STK, basın, herkesin üzerine düşeni yapması gerekiyor. 

“Düne dair ne varsa dünde kaldı cancağızım, şimdi yeni şeyler söyleme ve yapma zamanıdır.” Gelecek düne benzemeyecek ve bu geçiş biraz zaman alacak ve sancılı olacak. Unutmayalım ki, biz kendi hakkımızdaki hükmü değiştirmeden Allah bizim hakkımızdaki hükmünü değiştirmeyecek. O zaman büyük değişime hazır olmak değil, bu değişime öncü olmak zorundayız. Değişim başlıyor.

MÜSİAD’ı bu konuda öncü bir girişimle doğru yönde, ileri doğru bir adım attığı için tebrik ediyorum. Bu konuyla ilgilenenlerin MÜSİAD internet sitesinden izleyici formunu doldurması gerekiyor. Selam ve dua ile.. 

yeniakit