Al Jazeera Araştırma Birimi, Mısır ile İsrail arasında Hüsnü Mübarek döneminde yapılan ve geçen yıl darbeyle işbaşına gelen Sisi yönetiminde devam ettirilmesi için çaba gösterilen gizli enerji anlaşmalarını ortaya çıkardı.

'Mısır'ın Çalınan Enerjisi' isimli programda Mısır'ın petrol ve doğalgaz endüstrisinin gizli kalmış hikayesi gün yüzüne çıkıyor.

Enerji sektörü İsrail'in eline geçti

Elde edilen bilgiler, zengin işadamlarının bu gizli anlaşmalardan nasıl kazanç sağladıklarını ve ülkenin kısa bir süre içerisinde gaz konusunda İsrail'e nasıl bağımlı hale gelebileceğini gösteriyor.

Belgesel, önemli bir gaz ihracatçısı konumunda olan Mısır'ın imzaladığı anlaşmaların ülkedeki enerji sektörünü nasıl harap ettiğini, daha önce Mısır'a ait olan rezervlerin İsrail'in eline nasıl geçtiğini de gözler önüne seriyor.

Yıllarca, normalde satılması gereken fiyatların çok altına satılan gaz, aracı Mısırlı işadamlarının ve İsrail'in ekmeğine yağ sürdü. Bu anlaşmalar, aslında Mısır'ın kaynaklarının sonunu getiriyordu.

Şimdi ülke, gerçek bir enerji sıkıntısıyla karşı karşıya ve İsrail de, Mısır'ın kendisine sunduğu fiyatların çok üzerinde bir fiyatla satıcı olmaya hazır. Sisi de tam da bu ortamda, Tel Aviv'le arayı iyi tutarak, kendi kariyerini güvence altına alma peşinde. 2014'ün başında Mısırlı şirketlerin yabancı tedarikçilerden gaz ithal etmesininin önünü açan bir düzenleme geldi. İsrail gazını Mısır'daki LNG tesislerine göndermek için İsrail'den yeni boru döşenebilir veya var olanların yönü değiştirilebilir. Olası senaryo ise bu. İsrail'in Mısır hükümeti'ne 2000'de imzalanan anlaşmaya uymama sebebiyle açmış olduğu 8 milyar dolarlık dava da bunu sağlamak için elindeki en büyük koz.

Tel Aviv'den itiraflar

Programda, Tel Aviv kaynakları, eski cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin darbeyle devrilmesinin ardından, İsrail'den Mısır'a gaz akışının devamını sağlamak için yeni yönetimin yürüttüğü gizli çabaları tek tek anlattı.

İsrail'in eski enerji bakanı Josef Paritzky, "Mısır'ın gaza ihtiyacı var ve biz de satıyoruz. Bundan iyisi var mı?" diyor.
Araştırma beş ay sürdü

Beş ay süren araştırmalar kapsamında röportaj yapılan tek isim Paritzky değil. Ondan fazla endüstri uzmanı, eski ve yeni yetkililerin de görüşlerine yer verildi.

Araştırmacı gazeteci Clayton Swisher, milyarder bir işadamı olan ve İspanya'ya kaçan Hüseyin Salim'in izini sürdü.
2008 ila 2012 yılları arasında İsrail'le doğalgaz ticareti yapan bu işadamı gizli anlaşmaların kilit noktasında bulunuyor.

Mursi'yi koltuğundan etti

Program ayrıca demokratik yollardan başa geçen Muhammed Mursi'nin nasıl bu gizli mekanizmanın etkisiyle koltuğundan olduğunu gözler önüne seriyor.

Keza ABD'nin Mısır ve İsrail Büyükelçisi Edward Walker darbe yönetiminin asıl gayesinin İsrail ile olan ilişkileri sıkı tutmak olması gerekçesiyle, Washington için nasıl cazip olduğunu dile getiriyor.

İsrail'in eski büyükelçisi Oded Eran da benzer şekilde, yeni yönetimin, Mısır ve İsrail ilişkilerine enerji alanında yeni bir ilişki fırsatı sunduğunu söylüyor. 

Program daha önce 'Filistin Bildirileri' ve 'Arafat'ı Öldürmek' gibi programlara imza atan ekip tarafından hazırlandı.

Al Jazeera