Ramallah/ Şarku’l Avsat
Hamas, İsrail ile derhal bir mahkûm takası anlaşması görüşmesi yapmak için hazır olduğunu aktardı.

Hamas sözcüsü Abdullatif el-Kanu: “Hamas hareketi olarak bizler, kahraman mahkumlarımızı özgürlüklerine kavuşturmak için diğer tüm dosyalardan bağımsız bir şekilde İsrail ile bir takas anlaşması yapmaya kararlıyız” açıklamasında bulundu.

El-Kanu’nun bu açıklaması, Hamas’ın siyasi büro başkanı İsmail Heniyye ve beraberindeki üst düzey bir Hamas heyetinin Mısır İstihbarat Teşkilatı’dan üst düzey yetkililerle görüşmek için Kahire’de bulunduğu bir zamanda geldi. Hamas heyeti Mısır’da, Filistin’de bir iç uzlaşı sağlanması, Gazze Şeridi’nin yeniden inşası, uzun bir ateşkes süreci tesis edilmesi ve mahkûm değişimi anlaşmasını içeren bir dizi görüşmeler yapıyorlar. Diğer yandan Mısırlı yetkililer bu dosyaların büyük bir kısmını tartışmak için “el-Fetih” hareketiyle de görüşüyorlar.

Konuya vakıf Filistin kaynaklarının Şarku’l Avsat’a aktardığına göre tüm dosyalarda güçlükler bulunuyor ve henüz net bir ilerleme sağlanmış değil. İlgili kaynaklar, “Bazı ilerlemeler, bazı görüşmeler var. Ancak İsrail hükümeti bir değişim süreci yaşadığı için mahkumların değişimi anlaşmasına hazır değil ve Hamas beklemek zorunda kalacak. Bu durum Filistin’de iç uzlaşı sağlanması dosyası için de geçerli. Zira, Ramallah’ta, savaştan sonra uzlaşma hakkında önerileri kabul edilmeyen Hamas’ın kullandığı dilden ciddi bir memnuniyetsizlik var” değerlendirmesinde bulundu.

Kaynakların aktardığına göre, Gazze’deki Hamas lideri Yahya es-Sinvar’ın, Hamas dışındaki örgütlerin siyasi bir salon olduğu yönündeki konuşması, Ramallah’ta öfkeyle karşılandı. İç uzlaşının Filistin Kurtuluş Örgütü aracılığıyla değil, seçimler yapılması ve hükümet kurulmasıyla mümkün olacağına dair açık bir yönelim var. Ancak Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, bölünmüş olan fraksiyonları Filistin Kurtuluş Örgütü’ne (FKÖ) dahil etmemek üzere karar almış durumda. Mahmud Abbas, Gazze Şeridi’ni yeniden inşa etme görevini üstlenebilmesi için uluslararası ve bölgesel desteğe sahip olan ve FKÖ’nün yükümlülüklerine uyan bir uzlaşma hükümeti öneriyor ve her şeyden önce ve ilk iş olarak bir bu hükümetin kurulmasını destekliyor. Hamas, her şeyden önce FKÖ'ye girmekte ısrar ediyor ve Mahmud Abbas’ın sunduğu hükümet şeklini ise reddediyor.

FKÖ Yürütme Komitesi Üyesi Ahmed Mecdalani, Filistin yönetiminin, Filistin iç diyalogunun, FKÖ’nün programına bağlı, uluslararası kabul görmüş bir ulusal birlik hükümeti kurma diyalogunun tamamlanmasını istediğini vurguladı.

Mecdalani, kurulacak ulusal birlik hükümetinin üç temel vazifesi olacağını aktardı.

Birincisi, İsrail’in son zamanlardaki saldırganlığının Filistin halkı üzerindeki yansımalarını, ekonomik ve sosyal boyutuyla ele almak ve bu saldırganlığın tekrar yaşanmaması, Filistin halkının ekonomik, sosyal ve altyapısal durumlarının tahrip edilmemesi adına siyasi bir ufuk doğrultusunda yeniden yapılanmak.

İkincisi, ulusal birlik hükümeti şemsiyesi ve sorumluluğu altında, 2007’den bu yana süregelen bölünmenin yansımalarına ve etkilerine son vermek.

Üçüncüsü, İsrail’i, Kudüs şehrinde seçim yapılmasına yönelik engellerini kaldırmaya zorlamak gibi uluslararası ve bölgesel koşullar ışığında yaklaşan seçimlere hazırlanmak.

El-Sinvar, ulusal birlik hükümeti kurulması hususunda daha önce yapmış olduğu konuşmasında vakit kaybedilmemesi gerektiğini aktarmıştı. Fetih ve Hamas arasındaki büyük ayrılık, önümüzdeki Cumartesi günü diğer Filistinli grupların çoğunun huzurunda kapsamlı bir diyalog başlatmadan önce pozisyonları araştırmak ve uzlaşma çabalarını ilerletmek için hem Fetih’le hem de Hamas’la görüşmelere başlamış olan Mısır’ın işini oldukça zorlaştırıyor.

Mısır, İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik saldırıların sona ermesinden bu yana, Gazze’de yeni bir siyasi süreç başlamadan önce Filistin topraklarında kapsamlı bir ateşkese ve bölgenin yeniden inşasına yardımcı olacak, bölünmeyi sona erdirecek bir gidişatın oluşturulmasını sağlayacak bir düzenleme yapmak için çalışmaya başladı.

Mısır, Filistinli grupları, bu dosyaları tartışmak üzere önümüzdeki Cumartesi günü başlayacak kapsamlı bir diyaloga davet etti.

Mısır, İsrail de dahil olmak üzere, diyalogun tüm taraflarını tavizler vermeye ikna etmeye çalışıyor. Çünkü bir mahkûm değişimi anlaşmasına varılamaması, diğer dosyalarda ilerleme sağlanamaması anlamına geliyor. Bu senaryo gerçekleşirse bölgedeki çatışma ve gerilim tekrar ateşlenebilir. Görüşmelerde uzlaşmaya varılamaması, Gazze Şeridi’ni yeniden inşa etme görevini zorlaştıracak ve bölgede yeni bir siyasi süreç başlatılamamasına sebep olacaktır.

Edinilen bilgilere Mısır’ın, ilk olarak taviz isteyeceği taraf İsrail olabilir. Mısır, İsrail’den Katar mali hibesinin hafta sonu Gazze’ye transferine izin vermesini isteyebilir. Nitekim İsrail’in Hayom gazetesi, bir Hamas kaynağının bu konuda bilgilendirildiklerini söylediğini aktardı.

İsrail son savaştan sonra Katar fonlarının Gazze Şeridi’ne Doha’nın daha önce izlediği aynı sistemle girişini engellemeye karar vermişti.

İsrail, Filistin yönetimi veya uluslararası kuruluşlar aracılığıyla, nakit ödenmemesi şartıyla, Katar mali yardımlarının doğrudan devlet kurumlarının banka hesaplarına yatırılmasına izin vereceğini belirtti.

Katar’ın geçen hafta Gazze Şeridi’ne yeni bir fon transferi yapması planlanmıştı. Ancak İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz ve İsrail Genelkurmay Başkanı Aviv Kochavi’nin Filistin yönetimi aracılığıyla özel bir transfer mekanizması kurulması önerisi üzerine bu fon transferi donduruldu.