Türkiye'nin ABD'ye üsleri kullandırma sözü verdiğini dile getiren Beyaz Saray Güvenlik Danışmanı Susan Rice'a Ankara'dan yalanlama geldi. Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Bülent Arınç şunları söyledi:

"Farklı kişiler açıklama yapabilirler, maksadını aşmış olabilirler, kendi iç kamuoylarına yönelik bazı temennilerde bulunmuş olabilirler. Türkiye, IŞİD terör örgütü ile mücadele konusunda uluslararası koalisyon ile işbirliği yapmaktadır. Müttefiklerimizle yoğun temas, eşgüdüm ve istişare yapılmaktadır. Terörle mücadele kapsamında yöneltilen işbirliği dışında İncirlik ile ilgili yeni bir durum söz konusu değildir. Bu aşamada sadece eğit-donat programı için Türkiye tarafından önerilen bazı tesisler söz konusudur. Bunda da karar aşamasına gelinmemiştir." 

ABD ile görüşmeleri sürdürülen bir diğer başlık 'eğit- donat' konusunda ise, Arınç Batılı ülkelerin 'binleri' değil, 'birkaç yüz'ü düşündüğünü belirtti. 

"Böyle bir faaliyetin Türkiye içerisinde en uygun yerde nasıl yapılabileceği konusunu da karşılıklı görüşme olarak devam ettiriyorlar. Türkiye bunun sadece eğitim bölümünde olabilir, bu güne kadar olduğu gibi silah ve teçhizat bölümünde olmaz. Nasıl gelirler ve bütün bunlarda dikkat edeceğimiz şey, eğitim-donatımda mutlaka Suriye halkından olması gelenlerin. Yabancı unsurları içerisinde barındırmaması düşünülüyor. Bu konuda henüz yer, imkan, şartlar kesin olarak belirlenmiş değil."

'Barzani'nin açıklamaları olumlu'

Arınç, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesut Barzani'nin "IŞİD saldırıları olduğu dönemde, kendilerine önce İran'ın, ardından Türkiye'nin yardım ettiğini ancak Türkiye'nin konjonktür gereği bunu açıklamadığına" yönelik açıklamaları için ise "olumlu" dedi. "Bu bir serzeniş, eksiklik değil" diyen Arınç sözlerini şöyle sürdürdü:

"Zannediyorum ki Barzani'nin asıl üzerinde durmak istediği konu, IŞİD'in Musul'dan sonra Erbil üzerine yürümesi ve ABD uçaklarının müdahale etmesi; bazı ülkeler tarafından da silahlı güçlerin Kuzey Irak'a gönderilip yardım amacıyla kullanılmasıdır. Evet, biz bunları yapmadık. Yapmamak için de kendimize göre pek çok sebebimiz var. Onu Sayın Barzani, Türkiye'nin kendileriyle olan ilişkisindeki dürüstlüğünü ve çabasını hem de bu olaylardaki tavrımızın gerçek sebeplerini herkesten çok daha iyi bilir."

Alman tipi güvenlik modeli

Bakanlar Kurulu'nun gündem maddelerinden biri de 6-11 Ekim tarihleri arasında Kobani'ye IŞİD saldırılarını protesto amacıyla düzenlenen eylemlerden sonra gündeme gelen, güvenlik yasalarındaki değişiklikti. Arınç Kurul'un bazı yasalarda değişiklik yerine kapsamlı bir iç güvenlik reformuna karar verdiğini söyledi. "Öyle bir organizasyon olmalı ki bu tür olaylar anında bastırılabilmeli" diyen Arınç, Almanya örneği üzerinde çalışılacağını söyledi:

"Kapsamlı iç güvenlik reformunda özellikle Avrupa Birliği üyesi ülkelerde bu durum nasıl karşılanmaktadır ve belki de bir Almanya önceliğine öncelik vermek suretiyle oradaki uygulamaları, oradaki yetkileri belki esas alabilecek, Türkiye özeline uygulanabilecek bir noktaya getirmek üzere çalışmalara devam edilmesi kararı da verilmiş oldu."

'Verilmiş karar yok'

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, daha önce Başbakanlık kaynaklarının verdiği bilgiyi doğrulayarak, IŞİD'le mücadelede "İncirlik veya başka bir konuyla ilgili şu anda verilmiş bir karar yok" dedi. Çavuşoğlu, ABD'den yapılan Türkiye'nin Suriyeli muhaliflerin eğitilmesine destek vereceği açıklamalarını ise doğruladı. "Şu an itibariyle eğit ve donat projesi kapsamında ABD ile bazı konularda hemfikiriz. Daha doğrusu bu konularda bir mutabakatımız var'' diyen Dışişleri Bakanı, "IŞİD başta olmak üzere, terör örgütleri ile mücadelede kapsamlı bir strateji içinde Türkiye gereğini yapacaktır" dedi. 

Beyaz Saray Güvenlik Danışmanı Susan Rice'ın, Türkiye’nin Suriye ile Irak’ta 'faaliyet gösterebilmesi' için ABD ve ortaklarına üsleri kullandırma taahhüdünde bulunduğunu söylemesinin ardından Başbakanlık kaynakları gün içinde bu açıklamayı yalanladı. Başbakanlık kaynakları, ABD ile İncirlik Üssü'nün kullanımı konusunda varılmış yeni bir mutabakat bulunmadığını açıkladı. ABD ile görüşmelerin devam ettiğini belirten aynı kaynaklar Suriyeli muhaliflerin eğitilmesi konusunda ise anlaşma sağlandığını söylemişti. 

Rice anlaşmayı açıklamıştı

Amerikan NBC televizyonuna konuşan Susan Rice, Ankara’nın ilk olarak ılımlı muhaliflerin eğitilmesi için ABD ve ortaklarına Türkiye toprakları ve üslerinin kullanımına izin verdiğini söyledi.

Rice'ın açıklaması şöyleydi: 

"Türklerden Suriye'ye tek başına kara birliklerini göndermelerini istemedik. Biz şununla ilgileniyoruz: Öncelikle, Türkler son birkaç gün içinde, Suriyeli ılımlı muhaliflerin eğitilmesi için, ABD ve ortaklarımızın Türk üsleri ve toprağını kullanmasına izin vereceklerine dair bir taahhütte bulundular. Bu yeni bir taahhüt, bu önemli katkıda Suudi Arabistan'a katılmış oldular. Buna ek olarak, Türkiye içindeki tesislerin, Irak ve Suriye içindeki faaliyetlerde, koalisyon güçleri yani Amerika ve diğerleri tarafından kullanılabileceğini söylediler. Bu yeni bir taahhüttür ve bunu büyük memnuniyetle karşılıyoruz.” 

Rice'ın açıklamasından kısa bir süre önce, Amerikan Associated Press (AP) haber ajansı da, ABD Savunma Bakanlığı kaynaklarına dayandırdığı haberinde, Türkiye'nin ABD ve diğer koalisyon ülkelerinin, İncirlik de dahil olmak üzere üslerini kullanmasına izin verdiğini öne sürmüştü.

Davutoğlu şartları hatırlattı

Cumartesi günü, Malatya gezisi dönüşünde bazı gazetelerin Ankara temsilcilerine konuşan Başbakan Ahmet Davutoğlu ise ABD’den gelen İncirlik Üssü’nün kullanımı ile ilgili talebe karşılık Türkiye'nin şartlarını hatırlatmıştı:

“Fiilen bir şekilde İncirlik'ten ortak yürüttüğümüz faaliyetler var eskiden beri Irak'a dönük olarak. Ama kapsamlı bir harekâtın zemini olarak herhangi bir ülkenin bu anlamda bir katkısı bekleniyorsa o anlamda tutumumuzu söyledik. No fly zone (uçuşa yasak bölge) ve güvenli bölgeler ilan edilmeli."

Kaynak: Al Jazeera