Ermenistan Meclis Başkanı Galust Sahakyan'a protokolleri geri çektiği konusunda bir mektup yazan Sarkisyan, "Protokollerin onayanlanması sürecinde ilişkilerde kapsamlı bir normalleşmeye hazırdık. Ama bu onların hatası. Çünkü bizim saklayacak bir şeyimiz yok. Uluslararası toplumun gözünde de Avrupa'nın kapalı duran son sınırının açılmamasında kimin suçlu olduğu aşikâr" ifadelerini kullandı.

Protokollerin imzalanmasının ardından geçen altı yıllık sürede, Ermenistan'ın uygulamada hep tutarlı bir pozisyonda kaldığını savunana Ermenistan lideri, "Türk yetkililerde siyasi irade eksikliği olduğunu kabul etmek zorundayız. Buna paralel olarak Ermenistan Soykırımı'nın 100. yılında, inkar politikaları ve tarihin uyarlanması yeni bir boyut kazandı" yorumunu yaptı. 

Sınırların açılması öngörülüyordu

Ermenistan 23 Nisan 2010'da protokolleri dondurma kararı almıştı.  10 Ekim 2009'da imzalanan protokollerde Türkiye ile Ermenistan arasındaki sınırların uluslararası hukuka göre tanınnması ve ortak sınırın açılması, karşılıklı diplomatik temsilciliklerin kurulması amaçlanıyordu. 

İsviçre’nin arabuluculuğunda 2007'de başlatılan süreç, 10 Ekim 2009'da “Diplomatik İlişkilerin Tesisi Protokolü” ile “İkili İlişkilerin Geliştirilmesi Protokolü”nün imzalanmasıyla yeni bir aşamaya girmişti.

İkili ilişkilerin normalleştirilmesi için çerçeve sunan bu protokoller, iki ülkede de onaylanmaları için ilgili mercilere iletilmişti. Bu çerçevede, Türkiye, protokolleri TBMM’ye göndermişti. Ermenistan hükümeti de ilgili mevzuat uyarınca protokolleri önce anayasaya uygunluğunun denetimi için Anayasa Mahkemesi’ne iletmiş, protokoller daha sonra onaylanmaları için Ulusal Meclis’e sunulmuştu. Cumhurbaşkanı Sarkisyan, 22 Nisan 2010 tarihinde yaptığı açıklamada, protokollerin onay sürecinin dondurulduğunu açıklamıştı.

"Ermenistan ve Türkiye Arasındaki İlişkilerin Geliştirilmesi Protokolü"nde, iki ülke arasında "ortak sınırların açılması", "iki ülkenin dışişleri bakanları başkanlığında, hükümetler arası komisyon ve alt komisyonlarının çalışma kurallarını hazırlamak üzere bir çalışma grubunun oluşturulması", "hükümetler arası komisyon ve alt komisyonlarının çalışma kurallarının bakanlar düzeyinde onaylanması" ve "hükümetler arası komisyonun ilk toplantılarının düzenlenmesi" kararlaştırılmıştı.

Kaynak: Armenia News ve Anadolu Ajansı