Balıkçı sayısı azaltılıyor

Balıkçı sayısı azaltılıyor

Balıkçı sayısı azaltılıyor

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine (TÜİK) göre Türkiye’de her yıl ortalama 500 bin ton balık avlanıyor. 19 bin 669 adet balıkçı ruhsatına sahip tekne bulunuyor. Bunun 350-400 civarı 30 metre ve üzerinde gırgır adı verilen büyük balıkçı tekneleri. Bu tekneler Türkiye balık avcılığının yüzde 90’ını gerçekleştiriyor. Kalan küçük tekneler ise balık avının yüzde 10’una sahip.

Balık popülasyonu ise her yıl biraz daha azalıyor. Tekne sahipleri her yıl biraz daha fazla denizde kalarak, avladıkları miktarı artırmaya çalışıyorlar. Ancak gözle görülür düşüş önlenemiyor.

Türkiye'de, av gücü ve gemi sayısındaki artışa karşılık elde edilen ürün miktarının artmaması, aksine balık stokları üzerindeki av baskısındaki artış nedeniyle 2002 yılından bu yana balıkçı gemilerine yeni ruhsat verilmiyor.

Metresine 10 bin lira

Hükümet 2013 yılında yeni bir uygulama başlatarak, denizdeki balıkçı teknelerinin sayısını azaltmaya çalışıyor. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından, 10 metre ve üzerindeki balıkçı tekneleri için metre başına (teknenin boyuna göre oran artıyor) 10 bin lira para vererek, tekneler satın alınıyor.

Balıkçılık sektöründe filodaki gemi sayısının düşürülmesi için ilk olarak 12 metre ve üzerindeki balıkçı gemisi sahiplerine gönüllülük esasına dayalı olarak gemilerini filodan çekmeleri karşılığında destekleme uygulaması başlatıldı. 2013 yılında başlatılan uygulama kapsamında 364 balıkçı gemisi filodan çekildi ve bunlar için 62,1 milyon lira destekleme ödemesi yapıldı. Desteklemenin kapsamı daha sonra 10 metrenin üzerindeki balıkçı gemilerini içerecek şekilde genişletildi.

Bu yıl uygulanacak desteklemeler için 529 balıkçı gemisi sahibi daha başvuruda bulundu. Başvuru yapanların tümünün alımının gerçekleşmesi halinde 67 milyon lira ödeme yapılacak. Böylece 2013 ve 2014 yılında 10 metrenin üzerinde uzunluğa sahip balıkçı gemilerinin yaklaşık yüzde 30'u filodan çıkarılmış olacak ve bunlar için ödenecek destekleme tutarı 129,1 milyon lirayı bulacak.

Yaşlı balıkçıya ikramiye

 

 
Barış Zaman, yaşlanan balığa çıkamayanlar için projenin ikramiye olduğunu vurguladı.

Artvin-Rize Su Ürünleri Kooperatifler Birliği Başkanı ve Pazar Kirazlık Limanı Kooperatif Başkanı Barış Zaman, projenin balık popülasyonu ve balıkçılar için çok olumlu olduğunu söyledi.

 

“Eski teknelerin denizden toplanması güzel bir şey. Balıkçılık ruhsatı olan, 10 metre ve üzerindeki tekneleri devlet topluyor. Ancak şu ana kadar alınan tekneler, balıkçılığa henüz bir etki etmedi. Çünkü topladıkları teknelerin yüzde 5’i çalışır durumdaydı. Diğerleri zaten hurdaya ayrılmıştı” diyen Başkan Zaman, projenin çok olumlu olduğunu ancak büyük tekneler için verilen metre başına ücretlerin artırılması gerektiğini açıkladı.

Zaman bu konuda şunları söyledi:

“Bu balıkçıya bir getiridir. Ancak oranlar yasanın çıkış amacına tam etki etmiyor. Büyük tekneler en çok balık yakalayan tekneler. Örneğin 50 metrelik teknelerin metresine 35 bin lira veriyorlar. O tekneyi yaptırmaya kalksan 10 milyon lira eder. Bakanlık buna toplam 1 milyon 750 bin lira veriyor. Hurda parası veriyor yani. Bu oranlar özellikle büyük tekneler için artırılırsa, proje hedefine daha kolay ulaşır.

Çıkış amacı çok doğru ama oranlar yanlış. 20 metrenin üzerinde tonajlı balık tutan 250 kadar tekne var.  Maalesef rakamlar düşük olduğu için devlet henüz bunları alamadı. 20 metrenin üzerindeki tekneleri 30 milyardan başlatabilir. 30 metrenin üzerine ise 40 bin lira vermeli. Aksi takdirde büyük tekneleri denizden çekemez.”

Bu projeyle denizden para kazanamayan balıkçıların teknelerinden para kazanabileceğini ifade eden Barış Zaman, “Yaşlanan balığa çıkamayanlar için ikramiye gibi” dedi.

 

 
Numan Sağlam, denizden verimsiz teknelerin çekilmesinin balık sayısını artıracağını vurguladı.

Balık sayısını artırır

 

İğneada Limanköy Su Ürünleri Kooperatif Başkanı Numan Sağlam ise bu projenin özellikle yaşlanan arkadan çocuğu gelmeyen balıkçılar için çok önemli olduğunu söyledi. “Balıkçıya piyango gibi” diyen Sağlam, denizden verimsiz teknelerin çekilmesinin, balık sayısını artıracağını da vurguladı.

Bugüne kadar genellikle küçük teknelerin alındığını söyleyen Sağlam, Gırgır adı verilen büyük teknelerin alınmaya başlamasıyla, projenin gerçek amacına ulaşacağını ifade etti. 

Kaynak: Al Jazeera