BAKARA

BAKARA

“Kendisinde asla şüphe olmayan bu kitap, Allah’a karşı gelmekten sakınanlar için yol göstericidir.”

Sibel Eraslan / Star Gazetesi

BAKARA

“Kendisinde asla şüphe olmayan bu kitap, Allah’a karşı gelmekten sakınanlar için yol göstericidir.”

Böyle başlar Bakara Suresi. Medine döneminde inzal olmuştur, Kuranı Kerim’in ikinci suresidir, 286 ayetiyle en uzun kısmıdır. Hz. Peygamber (s), içinde pek çok hüküm  barındırdığı için bu sureye “Kur’anın çadırı” dermiş... Medeni surelere has bir tavrı vardır Bakara’nın, artık hicret vuku bulmuş ve İslam toplumunun iman ve kulluğun yanı sıra; hayata, eyleme, toplumsallaşmaya, adalete dair ihtiyaçları zuhur etmiştir, bu bağlamda Bakara, kurucu hukuk ilkelerinin de vaz edildiği hükümlerle temayüz eder...

255. ayet halk arasında “Ayetel Kürsi” olarak bilinir. Babamı uzun deniz seferlerine yollarken annanem ve annem onu bu ayetlere emanet ettikleri içindir belki de Bakara suresi bana hep “Baba” gibi gelmiştir. Çocuklarıma dört yaşlarına geldiklerinde ilk ezberlettiğim ayetlerdir, biz kadınlar, yani dünyada kalpleri hep merak ve tedirginlikte asılı kalanlar, sevdiklerimize “zırh”, “hırka” mahiyetinde bakarız bu ayetlere...

Bakara’nın son iki ayeti de “Amenerrasulü” olarak bilinir ki yürekten kopan bir yakarış olarak“duaların şahı” diye bilinir halk arasında. Bakara, sadece İslam hukukçularının değil, halkın da çok sık atıfla, yakıni olduğu bir suredir anlayacağınız...

Bakara’nın 163. Ayeti; “Sizin ilahınız bir ve tek olan Allah’tır, O Rahman’dır, Rahim’dir” der. Pekçok tefsir bilgini, surenin adeta bel kemiği mahiyetinde gördükleri bu ayetteki Vahid, Rahman ve Rahim esması hakkında ciddi ontolojik mülahazalarda bulunmuşlardır. Fazileti ve hikmeti kadar, feyz ve sırları da ihtiva eder. Allah; Rahman ve Rahim’dir, son elçisi “Rahmetellilalemin”dir, ümmet de rahmet, merhamet konusunda dikkati çekilmiş bir davet ehlidir.

***

Sığır... Bakara’nın anlamı budur ve 67-73. Ayetlerde kurban edilecek bir sığır hakkında Hz. Musa ile İsrailoğulları arasında geçen konuşmadan atıfla surenin isimlendirildiği söylenir. Onlar kurban edecekleri sığır hakkında o kadar çok ayrıntılı soru sormuşlardı ki, az daha kurbandan vazgeçeceklerdi. Okurken hem gülümseyeceğiniz, hem de insan psikolojisinin derinlerindeki “şüphe” ve “kibir” hakkında ciddi bir yüzleşmeye varacağınız ayetlerdir bunlar. Hepimizin içinde saklı bir İsrail, hepimizin içinde fıtri bir Musa olduğunu söyler Hz. Mevlana. Bu bağlamda Bakara, tarihi değil, her zamanın anahtarıdır. Benim dikkatimi çekense, hayvan ismi olması sebebiyle “sığır” gibi dilimizde biraz da indirgenmiş bir kelimenin, Kutsal Kitap’ta hiçbir kompleks duyulmadan zikredilmesidir... Kehf Suresinde de “köpek”ten bahsedilir mesela, gençlerin en yakın arkadaşı, sadık dostu olarak Kıtmir’den bahsetme lütufkarlığını göstermiştir Yüce Allah. İlkokul üçe giderken “Allah, çok iyi yüreklidir, kötülük yaparak Onu üzmemeliyiz” demiştim de bütün sınıf gülmüştü, “çünkü” demiştim, “O, çocukları ve köpekleri çok seviyor”...

Bakara kelimesi hakkında Ragıp El-İsfehani, Müfredat adlı kamusunda, bitkilerin yeşerirken toprağı delerek yeryüzüne çıkmaları anlamını da zikretmiş, develerin ayak izlerinin yeryüzünü delmesini, çocukların oyun oynarken açtıkları çukurları da... Bakara, iz ve delik anlamlarını da taşıyor...

Üniversiteye giderken Tıp Fakültesinde bir grup vardı, düzenli olarak tefsir okuyan. Tam 7 yıl boyunca Bakara suresini geçememişlerdi de en sonunda “Bakara Grubu” adını takmıştık bu güzel kızlara...

***

Hayatım gençlerin arasında geçiyor, uçaklar, trenler, otobüsler içinde akarak Anadolu’nun dört bir yanındaki gençlerle başbaşayım... Sanki bir kıyamet kopuyor yukarılarda, siyasette, medyada bir kıyamet... Benim işimse altlardaki küçük ve gerçek kalplerle... Bakara Suresi civarında esen son kırıcı polemikte, istedim ki; “Siz kavga eden büyüklerinize değil, açıp Kitaba bakın”diyeyim. Bakara, size, Rahman ve Rahim olan Allah’tan bir Söz ve lütuftur evladım, sizler biz büyüklerin gönül kırıcı hallerine değil, gönüller yapan Güzel Allah’ın sözüne odaklanın” demek istedim.