Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, 15 ve 16 Aralık 2013 tarihinde bazı ulusal gazetelerde ve internet haber sitelerinde yer alan "Suriye'ye giden silahlar belgelendi" başlıklı haberlerle ilgili olarak açıklama yapılmasına ihtiyaç duyulduğu belirtildi.

Yapılan yayınların yanıltıcı ve gerçek dışı olduğunun kaydedildiği açıklamada, "Söz konusu haberlerde, Türkiye'den Suriye'ye ambargo kapsamındaki silah ve mühimmatların ihraç edildiği ve Türk Gümrüklerinde hiçbir kontrole tabi tutulmadığı gibi haksız, mesnetsiz, kamuoyunu yanlış yönlendirmek amaçlı iddia, iftira ve ithamlara yer verilmektedir" ifadeleri kullanıldı.

Açıklamada, yapılan yayınlarda eşyanın 93'üncü fasıl başlığı altında sınıflandırılarak fasıl açıklaması olan " silah ve mühimmat" ifadesinin eşya tanımlaması olarak esas alındığının altı çizilerek, faslın detayına girilmediği veya girilse de bilereksilah olarak adlandırıldığının görüldüğü belirtildi.

İthalat ve ihracat işlemlerine konu ürün GTİP ile tanımlanır

Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonunda (GTİP) "93" rakamının fasıl başlığını ifade ettiği anımsatılan açıklamada, şu ifadeler kullanıldı:

"Bu tarife pozisyonu tek başına eşyanın mahiyetini ve tanımını karşılamaz. Mesela, 93 üncü fasıl altında 9301 tarife pozisyonundaki harp silahları, 9302 tarife pozisyonundaki revolver ve tabancalar, 9303 tarife pozisyonundaki spor için av tüfekleri ile işaret ve manevra fişeği atabilen tabancalar, 9304 tarife pozisyonundaki havalı ve gazlı tüfek ve tabancalar, 9305 tarife pozisyonundaki 9301 ila 9304 arasında sınıflandırılan silahların aksam ve parçaları, 9306 tarife pozisyonundaki bombalar, mermiler gibi harp mühimmatı yer almaktadır.

Gerek Bakanlığımız Gümrük Veri Ambarı Sistemi (GÜVAS) üzerinde yapılan sorgulamada gerekse TÜİK verilerinin incelenmesi neticesinde, Haziran-Ekim 2013 döneminde Suriye'ye gerçekleştirilen ihracatların tamamının sadece 9303 tarife pozisyonu altında sınıflandırılan ve ihracatı gerek ülkemizde gerekse uluslararası ticarette herhangi bir izne veya kısıtlamaya tabi olmayan spor amaçlı yivsiz av tüfekleri ve kurusıkı ses tabancalarına ilişkin olduğu görülmüştür."

Açıklamada, haberde iddia edildiği gibi bunların "silah ve mühimmat" olarak sınıflandırılan 9301 ve 9302 tarife pozisyonundaki silahlar ile 9305 ve 9306 tarife pozisyonunda sınıflandırılan aksam, parça ve mühimmata ilişkin 2013 yılında Suriye'ye gerçekleştirilen bir ihracat olmadığının görüldüğü bildirildi.

Kontrol olmadığı iddiaları doğru değil

Haziran-Ekim 2013 döneminde Suriye'ye gerçekleştirilen ihracatlara ilişkin verilerinde yer aldığı açıklamada, incelenme neticesinde toplam 74 ton ağırlığında ve 1 milyon 578 bin 170 dolar kıymetinde yivsiz av tüfeği ve kurusıkı ses tabancası cinsi eşyanın gönderici tarafından 18 ihracat beyannamesi kapsamında Suriye'de mukim 4 ayrı kişiye gönderildiğinin tespit edildiği belirtildi.

Açıklamada, söz konusu eşyanın Türk Gümrük Kapılarında hiçbir kontrole tabi tutulmadığı iddiasının doğru olmadığına dikkat çekilerek, "Yukarıda belirtilen tüm ihracat işlemleri Gümrük kapılarımızdan yüksek düzeyde kontrol manasına gelen 'Kırmızı Hat' uygulamasına tabi tutulmuştur. Bu uygulama, eşyanın detaylı aranması ve X-RAY incelemesinden geçmesini ifade eder" bilgisine yer verildi.

Açıklamada, haberdeki iddiaların aksine, 2013 yılında Türkiye'den Suriye'ye silah ve mühimmat olarak addedilebilecek 9301 (harp silahları), 9302 (revolver ve tabancalar), 9304 (havalı ve gazlı tüfek ve tabancalar), 9305 (9301 ila 9304 arasında sınıflandırılan silahların aksam ve parçaları) ve 9306 (bombalar, mermiler gibi harp mühimmatı) tarife pozisyonunda ihraç edilen herhangi bir eşya bulunmadığının altı çizildi.

Haberlerin görseli olarak verilen fotoğraflarda yer alan harp silahlarının ihracatının yapılmadığı da kaydedilen açıklama, şöyle devam etti:

"Haber görselinde yer verilen fotoğrafla kamuoyu bir kez de bu yolla yanıltılmak istenilmiştir. Bu itibarla, Suriye'ye ihraç edilen spor amaçlı kullanıma uygun yivsiz av tüfeği ve kurusıkı tabanca cinsi eşyalar, söz konusu haberlerde iddia edildiği şekilde harp silahı değildir. Bu eşya mevcut ulusal ve uluslararası mevzuata uygun olarak Suriye'ye ihracatında herhangi bir izne veya kısıtlamaya tabi değildir. Ve her türlü gümrük kontrolünden geçirilmiştir."