9 Soruda Süleyman Şah Türbesi

9 Soruda Süleyman Şah Türbesi

Türk Mezarı’ olarak da bilinen Süleyman Şah Türbesi ve burada görev yapan askerler dün akşam saatlerinde düzenlenen askeri operasyonla boşaltıldı. Peki Süleyman Şah kim? Bu gözlerden ırak türbenin statüsü ve Türkiye için anlamı ne?

Türk Mezarı’ olarak da bilinen Süleyman Şah Türbesi ve burada görev yapan askerler dün akşam saatlerinde düzenlenen askeri operasyonla boşaltıldı.

Peki Süleyman Şah kim? Bu gözlerden ırak türbenin statüsü ve Türkiye için anlamı ne? Ne zaman ve hangi koşullarda Türkiye’nin‘vatan toprağı’ oldu?

9 Soruda Süleyman Şah Türbesi…

1. Süleyman Şah kimdir?

Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Bey’in büyükbabası.

Süleyman Şah 1086 yılında Suriye’nin kuzeyindeyken Fırat Nehri’ni geçtiği sırada boğularak hayatını kaybetti. Cesedi yakınlardaki Caber Kalesi’nin eteklerine defnedildi.

2. Türbe ne zaman kim tarafından yaptırıldı?

1886 yılında Osmanlı padişahı II. Abdülhamit tarafından.

3. Süleyman Şah Türbesi ne zaman ve hangi koşullarda Türk toprağı oldu?

Süleyman Şah Türbesi’nin bulunduğu bölge 1’inci Dünya Savaşı’nın ardından önce İngiltere daha sonra da Fransa’nın kontrolüne geçti. 1921’de ise Fransa ile Türkiye arasında imzalanan Ankara Anlaşması’nın 9’uncu maddesine göre söz konusu alan Türkiye’ye bırakıldı.

Bu maddeye göre, “Osmanlı Hanedanı’nın kurucusu Osman Gazi’nin dedesi Süleyman Şah’ın Caber Kalesi’nde bulunan ve Türk Mezarı adı ile tanınan mezarı, çevresiyle birlikte, Türkiye’nin malı olarak kalacak ve Türkiye orada koruyucular bulundurup Türk bayrağını çekebilecektir.”

1923 yılında imzalanan Lozan Anlaşması’nın 3’üncü maddesiyle Türkiye- Suriye sınırının Ankara Anlaşması’nda belirlendiği şekilde düzenlenmesi kararlaştırıldı. Böylece Süleyman Şah Türbesi’nin Türkiye toprağı sayılacağı Lozan Anlaşması’yla bir kez daha onaylanmış oldu.

4. Süleyman Şah Türbesi tam olarak nerede?

Türbe önce Süleyman Şah’ın defnedildiği noktada, Caber Kalesi eteklerindeydi. 1966 ‘da Tabka Barajı’nın inşasına başlanmasının ardından, Suriye bölge sular altında kalacağı için türbenin taşınmasını istedi.

Müzakereler sonucunda türbe 1973 yılında şu an bulunduğu yere nakline karar verildi. Yani, Halep merkezine 123, Şanlıurfa’ya 92 km uzaklıktaki Karakozak köyüne.

5. Türbe ne kadarlık bir alanı kaplıyor?

Prof. Dr. Ünal Demirarslan tarafından 1975’te inşa edilen yeni türbeye, Süleyman Şah Saygı Karakolu eklendi. Alanın yüzölçümü yaklaşık bir futbol sahası kadar: 8 bin 797 metrekare.

6. Türbeyi kaç asker koruyor?

Yakın zamana kadar türbeyi Şanlıurfa 20. Zırhlı Tugay’a bağlı bir subay ve 10 erden oluşan 11 kişilik ‘Saygı Kıtası’ koruyordu.

Türbeye yönelik saldırı tehdidinin artmasının ardından asker sayısı ilk aşamada 25’e daha sonra ise 36’ya çıkarıldı.

7. Süleyman Şah Türbesi nasıl gündeme geldi?

Türbe, geçtiğimiz Mart ayında Youtube’a yüklenen ses kaydıyla gündeme geldi.

AKP hükümetinin seçim öncesinde Suriye’ye müdahale planladığı iddialarının havada uçuştuğu bir dönemde yayınlanan kayıt tam da bu iddiaları doğrulayacak içerikteydi.

YouTube’a ‘seçim güdümü‘ isimli hesaptan yüklenen ve ‘ortam dinlemesi‘ olduğu anlaşılan kayıtta dönemin dışişleri bakanı Ahmet Davutoğlu, MİT Müsteşarı Hakan Fidan, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu ve Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Yaşar Güler konuşuyordu.

Süleyman Şah Türbesi merkezli bir operasyondan bahsediliyor; Davutoğlu ‘Başbakan Tayyip Erdoğan’ın bu konjonktürde böyle bir imkanın değerlendirilmesi gerektiğini’ söylediğini anlatıyor; Fidan ‘gerekirse Suriye’ye dört adam göndererek Türkiye’ye sekiz füze attırıp gerekçe üreteceğini‘ söylüyordu.

8. Son durum ne?

Süleyman Şah Türbesi ve türbeyi korumak için oluşturulan saygı karakolu 21 Şubat 2015 günü 21:00’da başlatılan operasyonla boşaltıldı.

Operasyonun ardından açıklama yapan Başbakan Davutoğlu, bölgede süren çatışmalar nedeniyle burada görev yapan TSK personelinin ve Süleyman Şah Türbesi’nde yer alan naaşın gece yarısı Türkiye’ye getirildiğini duyurdu.

Davutoğlu, Suriye sınırları içindeki Eşme bölgesinde bir alanın TSK tarafından kontrol altına alınarak buraya Türk bayrağı çekildiğini belirterek, Süleyman Şah’ın buraya taşınacağını açıkladı. Öte yandan Süleyman Şah Saygı Karakolu ve Süleyman Şah Türbesi’nin tahliye edilmesinin ardından, geride kalan yapılar kullanılamaz hale getirildi.

Türbenin boşaltıldığı operasyon sırasında bir askerin yaşanan kaza sonucunda hayatını kaybettiğini açıklayan Davutoğlu, kazanın nasıl yaşandığına ilişkin bilgi vermedi.

9. Türkiye’nin Süleyman Şah Türbesi dışında benzer statüde bir başka toprağı var mı?

Süleyman Şah Türbesi, Türkiye’nin sınırları dışında egemenlik hakkına sahip olduğu tek toprak parçası

Kaynak:Diken